İstanbul'da artan turist sayısı Kapalıçarşı'da etkili oldu mu?

DUVAR - İstanbul'daki tarihi Kapalıçarşı geçirdiği zor bir yılın ardından yaz sezonundan beklentilerini bulamadı. Geçen yıl çarşıdaki birçok dükkanın kapılarına kilit vurduğu, çarşıyı ziyaret eden turist sayısının neredeyse yarı yarıya düştüğü ve Kapalıçarşı’nın zor günler geçirdiği medyada sıkça yer aldı. İstanbul İl Kültür Turizm Müdürlüğü'nün açıkladığı verilere göre İstanbul son 5 yılın en yüksek turist sayısına ulaştı. Bu verilere göre 2017 yılının ocak ve mayıs ayını kapsayan süreçte İstanbul'u 3 milyon 557 bin 659 yerli ve yabancı turist ziyaret etti.

Peki bu artış tarihi Kapalıçarşı'da da etkili oldu mu? Kapalıçarşı Yönetim Kurulu Genel Sekreteri Cem Özboyacı, İstanbul'da artan turist sayısının çarşıda hareketlilik yarattığını belirtirken; "Günde 300 bin insan çarşıyı ziyaret ediyor. İstanbul'a gelen turist sayısı Kapalıçarşı için çok kıymetli. Fakat yine de geçen senelere göre bir artıştan söz etmek mümkün değil" diyor. Kapalıçarşı esnafı ise İstanbul'a uğrayan turist sayısının kendilerini etkilemediğini, umutlarını bir sonraki yaz sezonuna bıraktıklarını söylüyor.

'BU ORAN SON 5 YILIN EN BÜYÜĞÜ'

İstanbul'u 2013 yılında 2 milyon 924 bin 453, 2014 yılında 3 milyon 212 bin 984, 2015 yılında 3 milyon 406 bin 135, 2016 yılında 2 milyon 864 bin 962 turist ziyaret ederken 2017 yılı Ocak ve Mayıs aylarında 3 milyon 557 bin 659 yerli ve yabancı turist geldi. Özboyacı, bu verileri dikkate aldıklarını söyleyerek, bu sayıların da Kapalıçarşı için şu anlama geldiğini söylüyor: "Buradaki veriler üzerinden önce İstanbul’u daha sonra da Kapalıçarşı'yı analiz edebiliriz. Bu oran özellikle son beş yılın en büyük sayısını oluşturuyor. Turist sayısındaki artış özellikle geçen seneye göre daha iyi. Fakat ticarette artış yoksa, bunu gelen insan sayısına göre değil, gelen insanların hangi milletten olduğu ve ne kadar harcama yaptıklarının yapıldığı bir analizle değerlendirmek gerekir. Sonuç olarak ortalama 300 binin üzerinde bir ziyaretçi girişi olan Kapalıçarşı'da harcama yapan müşteri oranının düşük olduğu özellikle yabancı turistlerin bu profilde olduğu gerçeği var. Görünen o ki gelen turist sayısının artmasından çok, gelip harcayan turist sayısının azalmış olması problem yaratıyor. Yerli ve yabancı turistlerin getirilmesi, bu insanların çarşıda mutlu ve huzurlu bir şekilde alışveriş yapmalarının sağlanması için birçok projemiz var. Bu konuda elimizden geleni yapacağız."

'1'NCİ SIRADA ALMANYA VAR'

Özboyacı, İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü'nden aldıkları verilere göre, yine İstanbul'u en fazla ziyaret eden ilk 5 ülkenin sırasıyla, Almanya, İran, Rusya, Suudi Arabistan ve Irak olduğunu söylüyor. Kapalıçarşı'ya turistleri çekmek için projelerinin devam ettiğini aktaran Özboyacı, şöyle devam ediyor: "Turistlerin harcama yapmıyor olmalarının sebebini dünyadaki kriz olarak değerlendiriyoruz. Gelen müşteri profilinin harcayan müşteri profiline dönüşmesi gerekiyor. Onlarca yıldır turistler çok büyük harcamalar yapıyordu. Şu an bu turistler nerede, neden ekonomik krizler oluyor? Bu soruların cevabını bulmak lazım. Sonuç olarak eskisi gibi harcama yapan yerli ve yabancı sayısında azalma devam ediyor. Çarşımıza günde 300 bin kişi giriş yaptığını söyledik. Tabii ki bizler de bu sayının 1 milyon olmasını istiyoruz. Kapalıçarşı bunu hak ediyor.”

'2018'DE RESTORASYON BİTİYOR'

Kapalıçarşı esnafının sıkça şikayet ettiği bir başka konu ise: Alt, üst yapı sorunu ve elektrik kesintileri... Özboyacı, 5 ay sonra çatı sorununun tamamıyla çözüleceğini söylerken, Kapalıçarşı Kurumsal İletişim Depertmanı'nın başlattığı, 'Kapalıçarşı'ya gel, tarihine sahip çık' kamu spotu öneminin de altını çizerek son olarak şöyle konuştu: “Bu çalışma tüm Türkiye’de karşılık bulmalı. Kapalıçarşı dünyada bir tane. Kapalıçarşı'nın bir başka örneği yok. Burası bir Alışveriş Merkezi değil. Hiç bir AVM’de, burada bulacağınız çeşitlilikte ürüne ulaşamazsınız. Ve inanın bilindiğinin aksine, çokta uygun fiyatları var. Kapalıçarşı’ya alışveriş yapmaya gelinmesi tabii ki bizler için önemli ancak burası bu toprakların insanlarının sahip çıkması gereken çok önemli bir tarihi emanet. O yüzden halkımızdan, okullardan, topluluklardan çarşıyı ziyaret etmelerini ve ziyaret sıklıklarını arttırmalarının gereklililiğini hatırlatmak istiyoruz.”

'EĞER SENEYE DE BÖYLE DEVAM EDERSE GİDİCİYİZ'

Kapalıçarşı esnafı ise İstanbul'da artan turist sayısının kendilerini pek fazla etkilemediğini söylüyor. Birçok esnaf bu sene ki yaz sezonundan ümitlerini kestiklerini söyleyerek gelecek yaz sezonu da Kapalıçarşı'daki durumun değişmemesi durumunda dükkanlarını kapatacaklarını söylüyor. 13 yıldır Kapalıçarşı'da gümüş dükkanı işleten Emre Akkar, bu seneki yaz sezonundan ümitli olduklarını fakat umduklarını bulamadıklarını belirterek, Kapalıçarşı'daki durumun gelecek sene normale dönmemesi durumunda, "Dükkanımızı kapatırız" diyor: "Bu seneki yaz sezonunu büyük ümitlerle bekliyorduk.  Kira ödemekte zorluk yaşadığımız aylar oldu. Eğer seneye de işler açılmazsa biz gidiciyiz. Artık bu seneden de umudumuzu yitirdik. Turist yoksa bizim için Kapalıçarşı'nın bir anlamı yok. 'İstanbul'a bu sene daha fazla turist geldi' diyorlar. Ama ne yazık ki bir türlü Kapalıçarşı bu turistleri göremedi."

'DÜKKAN SAHİBİM KİRANIN 4'TE 1'Nİ ALIYOR'

Kapalıçarşı'da 47 yıldır hediyelik eşya dükkanı işleten Mehmet Balkın ise işlerin kötüye gitmesinden dolayı dükkan sahibinin kendisinden kiranın 4'te 1'ini aldığını söylüyor: "Kiramı ödeyemeyeceğimi söyledikten sonra dükkan sahibim dükkanın kirasını düşürdü. Bizler küçük esnafız. Bu gidişata bir yere kadar dayanabiliriz. Büyük firmalar ise kötü gidişata birkaç sene daha dayanabilir. Yaz sezonu başladığından beri Kapalıçarşı'ya uğrayan turist sayısında küçük bir hareketlilik yaşandı. Ama bu hareketlilik uzun sürmedi."

'BU SENE DE AYNI OLDU DİYORUZ'

12 yıldır Kapalıçarşı'da toptancılık yapan Onur Kaplan ise, bu sene işlerin geçen seneki yaz sezonuna göre biraz daha iyi olduğunu söylüyor. Kaplan; "Geçen sene yaz sezonundan ümitliydim. Ama olmadı. Bu seneki yaz sezonundan yine ümitliydik fakat geçen seneye göre bir tık daha iyi oldu. Kiramızı ödemekte zorluk yaşıyoruz. Ama şu an yapabilecek başka bir işimiz de yok" diyor.

45 senedir turistik eşya dükkanı işleten İsmail Öztürk ise İstanbul'a gelen turist sayısının kendileri için henüz bir şey ifade etmediğini belirterek şöyle devam etti: "Geçen yıl esnaf arkadaşlarla birlikte, 'Gelecek sene Kapalıçarşı daha iyi olacak' diyorduk. Ama şimdi arkadaşlarla birlikte oturup, 'Bu sene de aynı oldu' diyoruz. 5 yıl önce ki turistlerin hem Türkiye'ye hem de Kapalıçarşı'ya uğramamasının sebebinin Türkiye'ye karşı olan düşmanlıklarından kaynaklandığını düşünüyorum. Biz yine umudumuzu gelecek yıla saklayacağız."