'Sakin kent' Uzundere'ye HES tehdidi

DUVAR - İtalya'da 12 Mart 2016 günü yapılan Uluslararası Cittaslow İcra Kurulu toplantısında Türkiye'nin 11'inci 'sakin kent'i seçilen Erzurum'un Uzundere ilçesindeki Tortum Çayı'na yapılması planlanan 'HES' projesi için düzenlenen bilgilendirme toplantısında tartışma çıktı. Uzundere Belediye Başkanı Halis Özsoy, “Buraya HES yapılırsa çevreyle ilgili faciaya neden olur, sakinliğimiz elden gider" dedi. Firma yetkilileri tartışmalar üzerine ilçeden ayrıldı.

Uzundere ilçe belediye toplantı salonunda düzenlenen Hidroelektrik Santrali (HES) bilgilendirme toplantısına Uzundere Belediye Başkanı Ak Partili Halis Özsoy, Uzundere İl Genel Meclis Üyeleri, belediye meclis üyeleri, muhtarlar, işletmeciler, çeşitli STK temsilcileri ile bölge sakinleri katıldı. Tortum ve Uzundere ilçelerinden geçmekte olan Tortum Çayı mevkiine Van Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş. tarafından yapılması planlanan 'Çayaşan regülatörü ve HES kırma, eleme, yıkama tesisi ve hazır beton santrali ile malzeme ocakları projesi'yle ilgili olarak çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliği gereği halkı bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak üzere hazırlanan toplantıya katılanlar HES görevlilerine tepki gösterdi.

SEBZE VE MEYVE AMBARI

Erzurum- Artvin karayolu üzerinde yer alan, 1987'de ilçe olan ve 'Erzurum'un sebze ve meyve ambarı' olarak nitelendirilen Uzundere'ye Hidroelektrik Santralı (HES) yapılacağı haberleri ilçede yoğun tepkiyle karşılandı. Tortum Şelalesi, Tortum Gölü, Öşvank Manastırı ve Yedi Göller'i bünyesinde bulunduran Uzundere, bölgenin en sakin ilçelerinden birisi. Uluslararası Cittaslow İcra Kurulu tarafından geçen yıl mart ayında 'sakin şehir' seçilen ilçenin Belediye Başkanı Halis Özsoy, Tortum Çayı üzerine HES yapılma kararını eleştirdi.

Halkın tepkileri üzerine firma yetkilileri toplantıyı terk etti.

BAŞKAN: FACİAYA NEDEN OLUR

Uzundere'nin bir cennet ve huzurun adı olduğunu sözlerine ekleyen Başkan Özsoy şunları söyledi: "HES, 12 kilometre boyunca ilçenin içinden geçen Tortum Çayı'nın hem yatağını değiştirecek hem de suyun önemli bir kısmını alacak. Tüm zeminlerde mücadelemizi sürdürdük. Hatta bu proje ile ilgili 'ÇED, gerekli değildir' kararı verildi. Türk yargısı böyle bir kararın olmayacağını ispat etti ve Danıştay da bunu onayladı. Fakat şimdi çevresel etki değerlendirme süreci (ÇED) yeniden başladı. İlçemize HES yapılması, Bakanlar Kurulu kararı ile ilçenin turizm merkezi ilan edilmesini hiçe sayıyor. Gelirini turizminden sağlayan insanlar, ciddi zarara uğrayacak. Tortum Çayı ulusal parkur alanı. Burada yelken, kano, rafting gibi su sporları yapılıyor. Göçmen kuşların da rotası. HES, ekolojik faciaya neden olur. Halk olarak bu nehir üzerinde HES yapılmasına şiddetle karşıyız. HES yapılırsa Dünya Sakin Kentler Birliği tarafından sakin kent ilan edilen Uzundere'nin sakinliği kalmaz. Yörenin ekosistemi bozulduğu için organik tarımsal üretimden elde edeceğimiz gelir yok olacak. Daha doğrusu hem bizim hem de ilçenin geleceği kararır. Dünyanın en hızlı akan sularından biri olan ve adını Türk boylarından alan Tortum Çayı'nda kimi zaman 672 metre küp su akıyor. Dünyada hiçbir yerde bir ilçenin içerisinden geçen nehir o ilçenin bağrından sökülüp atılmıyor."

Erzurum'un İspir, Pazaryolu, Oltu, Olur, Şenkaya, Tortum, Narman, Uzundere ile Bayburt ve Artvin'in yer aldığı Çoruh Vadisi'nin Türkiye'nin en önemli havzalarından birisi olduğunu sözlerine ekleyen Başkan Özsoy konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Çoğu noktasında mikroklima özelliğine sahip havzada Türkiye'nin en iyi fasulyesi, kırmızı benekli alabalığı ve organik ürünler yetişiyor. Dut pekmezi yapılıyor. Önemli bir konuma sahip olan Çoruh Vadisi de tarih, doğa ve spor meraklıları için bulunmaz bir mekan. Türkiye'nin kuzeydoğusunda yer alan Çoruh Vadisi, boyutları ve tasarımları ile şaşırtıcı, 9'uncu yüzyıl ile 11'inci yüzyıl ilk çeyreği arasında inşa edilmiş Ortaçağ Gürcü kiliseleri ile dikkat çekiyor. Dünyanın en hızlı akan nehirlerinden biri olan Çoruh Nehri, rafting ve nehir kanosu için ideal bir parkur oluşturuyor. Çoruh Nehri'ne paralel uzanan Kaçkar Dağları da trekking yapanlar için eşine az rastlanır yürüyüş olanakları sunuyor. Çoruh Vadisi ise endemik bitki türleri, kuş ve kelebekleri ile doğaseverlerin gözdesi. Böyle bir şey olamaz. Ne olursa olsun biz HES'in yapımına karşıyız."

Bilgilendirme toplantısına gelen firma yetkilileri yaşanan tartışma nedeniyle ilçeden ayrılmak zorunda kaldı.

GÖKÇEADA'YA MADEN OCAĞI UYARISI

Merkezi İtalya'da bulunan Cittaslow Birliği'nin Genel Başkanı Stefano Pisani, Gökçeada Kaymakamlığı ve Belediye Başkanlığı'na geçtiğimiz hafta gönderdiği mektupta, maden ocağı açılması halinde 'sakin şehir' üyeliğinin iptal edileceğini belirterek şöyle demişti:

"Genel Merkezimize yapılan başvurular, Gökçeada'nın üyeliğinin ciddi bir tehdit altında olduğunu göstermektedir. Yapılacağı iddia edilen maden ocağı, Cittaslow üyelik kriterlerinden biri olan ve sadece bir kriter olarak değil, Cittaslow felsefesinin en önemli dayanaklarından biri olan 'Kentsel Yaşam Kalitesi Politikası' kriterinin ihlali anlamına gelmektedir. Böyle bir ihlalin gerçekleşmesi, prestijini titizlikle koruyan ve üye kabulü konusunda büyük özen gösteren Cittaslow hareketinin saygınlığına da gölge düşürecek bir adım olacaktır. Bu nedenle, söz konusu madenin yapılması, kentin üyelik kriterlerini kaybetmesi anlamına geleceğinden, Gökçeada'nın Cittaslow unvanını sürdürmesi imkanı da ortadan kalkacaktır."

(ERZURUM-DHA)