Eşpedal Derneği Başkanı Saldıray Altındağ: En büyük engel beynimizdeki ön yargılar

İZMİR - Eşpedal, engelli bireyler ile engelsiz bireyler arasındaki mesafeleri birlikte pedallayarak aşmayı hedefleyen bir dernek. Şehirlerde uygulanan yanlış mimari düzenlemeler sebebiyle engelli bireylerin erişilebilirlik problemini, tandem bisikletleri aracılığıyla aşmaya çalışıyorlar. Birlikte şehir içi ve şehirlerarası yolculuklara çıkıyor, kamp yapıyor ve doğayı deneyimliyorlar. Üstelik tüm bunları yüksek bütçelerle, büyük kaynaklarla değil, oldukça basit ve sürdürebilir bir araç olan bisiklet ile gerçekleştiriyorlar.

'İZMİR ÖZELİNDE KATILIM 200 KİŞİYİ BULUYOR'

Eşpedal Derneği'nin gönüllüler ile kendisi gibi görme engellileri bir araya getirdiğini ifade eden Dernek Başkanı Saldıray Altındağ, Bodrum’a yaptıkları bir yolculuk sonucunda derneği kurma kararı aldıklarını söylüyor:

"Tandem bisiklet paraliptik branşta görme engellilerin yarıştığı bir bisikletti. Biz bunu dernek olarak bisiklet turları festivallerine katılmak için kullanmaya başladık. İstanbul, İzmir ve Kayseri’den birkaç arkadaş toplanıp bu bisikletlerle bir Bodrum turu yaptık. Bu yolculuk hem kamp yaparak hem de dernek kurma fikri üzerine bir istişare toplantısı şeklinde geçti. Gören ve görmeyenlerle birlikte yaptığımız bu yolculuk sonucunda derneği kurma kararını almış olduk."

Etkinliklerin oldukça rağbet gördüğünü ama her zaman daha fazla gönüllüye ihtiyaç olduğunu söyleyen Altındağ, "Dernek olarak 43 üyemiz var ama sadece İzmir özelinde etkinliklerimize katılan 200 kişiyi buluyor. İzmir’de görenlerden fazlaca ilgi görüyoruz ancak gönüllü sayısının daha fazla olması gerekiyor. Çünkü işlerinin yoğunluğu nedeniyle doğal olarak düzenli katılım gösteremiyorlar. Bu nedenle diğer bisiklet gruplarının turlarına katılıyoruz. Kendimizi tanıtıyoruz. Çünkü kendimizi ne kadar çok tanıtırsak gönüllü ağı o kadar çok artıyor" diyerek görünürlüğü artırmanın da öneminden bahsediyor.

'KARŞILIKLI YAŞAMLARIMIZA DOKUNALIM'

"Görenlere pilot görmeyenlere kopilot diyoruz. Derneğimize katılan her gönüllü pilot olamıyor, öncelikle tandem bisikletlerle tanışma etkinliği yapıyoruz. Etkinlikten sonra orada eşleşilerek kısa bir Sasalı turuyla eğitimden geçiliyor. Çünkü tandem bisikletler tekli bisiklet gibi değil, ağır olduğu için manevra kabiliyeti çok azalıyor. Bu yüzden biraz daha dikkatli olmayı gerektiriyor" diyen Altındağ, İzmirlileri tandem bisikletle buluşmaya davet ediyor. Pilot ağımızı geliştirmek için etkinliklerimize katılırlarsa seviniriz. Bu yol arkadaşlığı havuzuna yeni kişilerin eklenmesi bizim için de onlar için de, her iki tarafın birbirlerinin yaşamlarını deneyimlemesi açısından önemli. Engelliler hep yardım alanmış gibi görünüyor. Bizim derneğimizde yardım alan da yardım eden de yok. Pilot ve kopilotun yaptığı bir yol arkadaşlığı. Yolda karşılaşılan zorluklar birlikte çözülür. Bisikletin tekeri patladığında beraber yapılır, çadır kurulacaksa ikisi beraber kurar. Bu her iki taraf için de bir dayanışma. Karşılıklı yaşamlarımıza dokunalım. Bu ortak bir buluşma noktası."

'HEM GÖRMEYİ HEM GÖRMEMEYİ YAŞAMIŞ BİRİSİYİM'

Halk arasında tavuk karası hastalığı olarak bilinen retina pigmentoz hastalığı sonucunda görme yetisini kaybeden Songül Parlak, "Ben görerek yaşayanlardanım. Hem görmeyi hem görmemeyi yaşamış birisiyim. Birçok arkadaşım hâlâ kullanamazken ben bastonu hayatıma çok kolay aldım. Gözlerimin kapanacağını bildiğim için olabilir” diyor.

Bisiklet kullanmaktan büyük bir keyif aldığını söyleyen Parlak, deneyimlerini şöyle aktarıyor:

"Bisiklet kullanmak bana kilometre kavramını öğretti. Eskiden şu kadar kilometre dediklerinde bir şey ifade etmezdi bana. Şimdi mesafeyi anlayabilmek için kaç km olduğunu soruyorum. Yaşam alanını genişletiyor, daha fazla yer hissetme şansın oluyor. Bisikletle giderken yerin her kıvrımını hissedebiliyorsun. Nereye gidersen git, hissederek yaşıyorsun. Bire bir kokusuyla, her şeyiyle hissederek yaşıyorsun. Benim için çok anlamlı. Her görme engelli bisiklet kullanıcısı değil, bunu tercih etmeyebiliyor. Bisiklet sürmek bizim için bir amaç değil bir araç olsun istiyoruz. Yani bir hedefe kilitlenelim, aracımız da bisiklet olsun. Bunun mücadelesini veriyoruz."

'BİRLİKTE DEĞİŞTİRELİM' PROGRAMINA DAHİL OLDUK'

"Daha önce bisiklet grupları ile bağlantısı olmakla birlikte engelli grupların dahil olduğu etkinliklere bisiklet sürerek katılmamıştım. Farklı mesleklerden gören görmeyen üyelere sahip arkadaşlarla tanıştıkça derneğe aktif şekilde dahil olarak bisiklet üzerinden yeni dostluklar kurabileceğime, dernek için artı değerler üretebileceğime kanaat getirdim" diyen Eşpedal Derneği’nin yönetim kurulu üyesi Taşkın Özgür ise yaptıkları çalışmaları şöyle özetliyor:

"Eşpedal Derneği aracılığı ile AB hibe fonları ve STK kapasite geliştirme eğitimlerine katıldım. Şu an dernekte proje koordinatörü olarak görev almaktayım. Derneğimiz için kapasite geliştirmek ve etki alanımızı artırmak amacıyla arkadaşlarımızla birlikte hibe fonları araştırıyor ve uygun bulduğumuz fonlar için proje üretmeye çalışıyoruz. En son Sivil Toplumu Geliştirme Merkezi'nin ‘Birlikte Değiştirelim’ programına dahil olduk. Her yıl sonbahar ve ilkbahar dönemlerinde düzenlediğimiz tandemle tanışma etkinliklerimizi gelenekselleştirerek sürdüreceğiz. Yine düzenli olarak organize ettiğimiz 3 Aralık Engelliler Günü için bisiklet kortejine ek olarak farkındalık yaratacak yeni etkinlikler planlıyoruz. Eşpedal Derneği olarak paralimpik branşta tandem bisiklet sporunun Türkiye Bisiklet Federasyonu ve Görme Engelliler Spor Federasyonu tarafından kabul edilmesi için mücadele ediyoruz. Bu bağlamda ses getirmek, farkındalık yaratmak için sınırlı imkanlarımızla bisiklet yarışlarına katılıyoruz. Son Granfondo Antalya yarışında paralimpik dalda kürsüye çıkan ilk 3 yarışçı Eşpedal üyesiydi.”

'GELİN ENGELLERİ BİRLİKTE PEDALLAYARAK AŞALIM'

Tüm bu faaliyetlerin daha çok insana ulaşarak değer kazanacağını ifade eden Özgür, bu farkındalığın mimarı olmak isteyen herkesi derneğin bir parçası olmaya çağırıyor;

"Erişilebilirlik standartlarına uygun bir biçimde düzenlenmeyen kent mimarisi sebebiyle engelli hatta engelsiz sayısız insanımız her gün birçok zorluk çekmekte. Yaya yolları, kaldırımlar, toplu taşıma istasyonları, çalışma ortamları gibi alanlardaki fiziki engellerin kaldırılarak herkes için engelsiz erişim imkânının sağlanması idealini savunuyoruz. Amaçlarımızdan biri de engelleme ve engellenme algısına karşı, herkes için eşit, erişilebilir bir yaşam algısını benimsetmektir. Eşpedal Derneği kurulduğu günden bu yana insanların engelli /engelsiz şeklinde ayrıştırılarak yalıtılmasına karşı çıkmış, tam da bu nedenle bireylerin her ortamda birlikte faaliyet gösterebileceğini savunmuştur. Bisiklet üstünden kurulan yol arkadaşlıkları sayesinde bu söylemini pratiğe dökmüştür. Bu vesileyle değerli okurlara seslenmek istiyorum: En büyük engel beynimizin içindeki ön yargılardır, ön yargılarınızı yenmek için sizi derneğimizin etkinliklerine davet ediyoruz. Gelin engelleri birlikte pedallayarak aşalım."