Alpu'da beşinci santral ihalesi: İnsanımızı zehirlemeyin!

ANKARA - Eskişehir Alpu Ovası'na yapımı planlanan kömürlü termik santral projesinin dört kez ertelenen ihalesi beşinci kez 17 Ekim'de yapılması planlanıyordu. Fakat dün Özelleştirme İdaresi Başkanlığı'dan yapılan açıklamada, teklif verme süresinin 7 Şubat 2019'a kadar uzatıldığı duyuruldu. Çevre örgütlerinin ve bölge halkının yapımına karşı çıktığı projenin ihalesine ilişkin enerji ve iklim uzmanı, Gazete Duvar yazarı Önder Algedik'le konuştuk. Santralin yapımına karşı olan kurum temsilcileri ise ihale öncesi projenin iptalini istiyorlar.

'YERLİ KÖMÜR YAKSA BİLE BÜTÜN EKİPMANLAR İTHAL'

Alpu'ya yapılması planlanan santralin ilk üç ihalesinin kamuoyuna açıklanmayan idari sebeplerden dolayı yapılamadığını, dördüncü ertelemenin ise 15 Ağustos'ta dövizin en hareketli olduğu dönemde yaşandığını hatırlatan Algedik, şunları söyledi:

"Enerji Bakanlığı verilerine göre linyit santralleri en pahalı ikinci yatırım gerektiren santraller. Bu yatırım için çok ciddi bir sermaye gerekiyor. Bu sermaye de döviz bazında. Çünkü termik santral yerli kömür yaksa bile bütün ekipmanlar ithal. Dövizin bu kadar oynak olduğu bir dönemde bu kadar pahalı bir yatırımı pek çok yatırımcı yapmak istemeyecek."

'TEKNİK FİZİBİLİTE VE SİYASİ RİSK AÇISINDAN PROBLEMİ'

İhaledeki bir diğer sorun da üretilen elektriğin devlet tarafından ne kadara alınacağı. Çayırhan Termik Santrali ihalesinin yapıldığı 2017 yılında dolar 3 TL civarındayken, 1 kilowat elektrik için 6 Cent fiyat verildiğini, bunun da 18-20 kuruşa denk düştüğünü hatırlatan Algedik şöyle devam etti:

"Şu an dolar yaklaşık 6 liraya çıkmış durumda. Yani 1 kilowat için verilen 6 Cent'lik garanti ücret, 36 kuruşa çıktı. Çayırhan projesi pek ilerleyemiyor bu yüzden ve Alpu'da da çok yüksek bir fiyat verilse de ilerleme şansı görmüyorum. Asıl sorun bu kadar ithal malzemeye dayanan santralde, dövize bağlı projede, devlet döviz değil TL bazlı alım garantisi verse bunu kamuoyu nasıl karşılayacak? Bu da çok büyük bir risk. Dolayısıyla teknik fizibilite ve siyasi risk açısından çok problemli."

'İNSANLAR KORKUYORLAR'

Eskişehir'de termik santrale karşı mücadelesini sürdüren Eskişehir Çevre ve Yaşam Platformu (ESÇEP), projenin iptal edilmesini istiyor. ESÇEP Sözcüsü ve Gündüzler Köyü Derneği Başkanı Selim Kurnaz, projeyle ilgili şu açıklamayı yaptı:

"Eskişehir'de bu verimli ovamıza, göz bebeğimize kömürlü termik santralin kurulmamasını istiyoruz. Burada halkın yüzde 85'i buna karşı. Biz bir kez daha bu ihalenin yapılmamasını, projenin iptal edilmesini istiyoruz. Eskişehir'de yenilenebilir çevre dostu enerji tesisler kuruldu. Buna benzer projelerin hayata geçirilmesini istiyoruz. 35 senelik verim için geleceğimizi yok etmemelerini, ovamızı sularımızı zehirlememelerini istiyoruz. İnsanlar kaygılı, korkuyorlar ama kendilerini ifade edemiyorlar. Bana bir şey mi olur, çocuğum devlet dairesine girdiği zaman bir şey mi olur diyerek konuşamıyor, karşı çıkamıyorlar."

ESÇEP sözcüsü ve Gündüzler Köyü Derneği Başkanı Selim Kurnaz, bölge halkının projeye karşı olduğunu söyledi.

'İHALE YAPILSA BİLE GÜÇLÜ DİRENÇ GÖSTERİLECEKTİR'

Bölgeye kömür santralinin yapılmasının birçok sağlık sorununu beraberinde getireceğini ifade eden Eskişehir-Bilecik Tabip Odası Başkanı Mehmet Aladağ ise şunları söyledi: "Kömürlü termik santralin Eskişehir'de yaratacağı gerek çevre gerekse sağlıksal sorunlarını defalarca toplantılarda, panellerde söyledik. Bunlara rağmen ısrarla kömür üzerinde durarak santral yapılması Eskişehir'in felaketine neden olacaktır. Eskişehir'de yerel örgütler, çevre örgütleri, belediye, meslek odaları bu ihale yapılsa bile güçlü bir direnç gösterecektir. Bunun hayata geçmemesi için hukuki alanda da elimizden gelen çabayı göstereceğiz. Burayı alacak şirketin bunu bilmesi gerekiyor. Buna karşı ciddi bir direnç gelişeceğini bilsinler."

Eskişehir-Bilecik Tabip Odası Başkanı Mehmet Aladağ, ihale hayata geçse dahi mücadele etmeye devam edeceklerini söyledi.

'ELEKTRİKSİZ YAŞARIZ AMA GIDASIZ HİÇBİR CANLI YAŞAYAMAZ'

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Eskişehir Şube Başkanı Levent Özbunar ise şunları kaydetti: "Bir santimetre toprağın oluşması için bin yıllık zaman gerekiyor. Bitkisel üretim için de elli santime ihtiyaç var. Elli bin yıllık bir zamanda oluşan tarım toprağının yok olmasını istemiyoruz. Canlıların büyük çoğunluğu için en önemli gıda maddesi tarım ürünleridir. Eğer bu santral yapılırsa Eskişehir'de tarım bitecek. Biz karşısında duruyoruz. Milli enerji diyorlar ama bunun yanında milli tarımı da unutmamak gerekiyor. Elektriksiz bir şekilde yaşarız ama gıdasız ve susuz hiçbir canlı yaşayamaz."