7 bin yıllık tarihi dokuyu korumak için 'Kemeraltı Çalıştayı'

Cihan Başakçıoğlu

İZMİR - İzmir'in Konak ilçesinde bulunan ve 7 bin yıllık tarihi dokusuyla yerli ve yabancı turistlerin her yıl ilgi odağı olan Kemeraltı Çarşısı, dokusunu gün geçtikçe yitirirken aynı zamanda bugünlerde yapılmak istenen gökdelen projeleri ile de karşı karşıya. Zorlu Holding tarafından, Konak ilçesinin Pasaport mevkindeki dev gökdelen inşaatın yapımına yönelik tartışmalar halen kamuoyunda yer edinirken, 3 bin 532 metrekare alana inşa edilecek gökdelenin 60 katlı ve 250 metre yüksekliğinde olacağı öne sürülüyor. Yapı projesinde 142 konut, 13 iş yeri ve ilk 7 katın otopark olacağı da belirtilirken, tam da bu noktada bir çok sivil toplum örgütü ve yurttaşın katılımıyla yapılması planlanan "Kemeraltı Çalıştayı" kentin gündeminde.

Konu ile ilgili Gazete Duvar'a konuşan söz konusu çalıştayın düzenleyicilerinden, Doğal ve Kültürel Yaşam girişimi sözcüsü ve aynı zamanda Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi Kurucu Başkanı Ahmet Tuncay Karaçorlu, Aralık ayında yapılması planlanan bu çalıştayın tarihi Kemeraltı Çarşısını ve çarşıdaki tarihi dokuyu koruma amacıyla gerçekleştirileceğini vurguladı.

Ahmet Tuncay Karaçorlu

BİRÇOK KURUM DAVET EDİLECEK

Çalıştaya, özellikle Kemeraltı Esnaf Dernekleri temsilcileri başta olmak üzere, Akademik bölüm temsilcileri, Koruma Kurulu temsilcileri, Meslek Odaları temsilcileri, İzmir Büyükşehir Belediyesi başta olmak üzere yerel yönetim temsilcileri ve çeşitli demokratik kitle örgütü temsilcilerini davet edeceklerini belirten Karaçorlu, bir süredir çalıştayın duyurusu ile ilgili çalışmalar yaptıklarını ve kamuoyunun söz konusu çalışmalara ilgisinin yoğun olduğunun altını çizdi. Karaçorlu, “Kemeraltı’nda çok sayıda esnaf ve çalışan üyeleri olan İzmir Mardinliler Federasyonu Başkanı Ahmet Tunç, Kemeraltı Çarşısı Esnaf Derneği Başkanı Semih Girgin, Tiyatro Ege Genel Sanat Yönetmeni Kemal Aygen ile Nevin Aygen, İzmir Lezzet Dergisi Genel Yayın Yönetmeni Sibel Önbaş gibi isimlerle görüşmeler yaptık. Ayrıca Çalıştay Ön Hazırlık Ekibimiz de her gün duyurular yapıyor ve bu rapor haline getiriyor” ifadelerini kullandı.

ÇALIŞTAY BÖLGENİN TARİHİ DOKUSUNU KORUYABİLMEK İÇİN ÖRGÜTLENİYOR

2020 Kemeraltı Çalıştayı’nın bölgenin dokusunu koruyabilmek adına örgütlediklerini belirten Karaçaorlu, Bayraklı Bornova hattında ortaya çıkan gökdelen yapılaşmasının Konak'a ve Kemeraltı'na da sıçradığını ifade etti. Karaçorlu, “Bayraklı-Bornova hattından başlayarak kente dikilen gökdelenler şehrimiz için ve tabii ki tarihi doku için tehlike arz ediyor. Ülkemizin farklı kentlerinde tarihi dokusu yok olan alanlar var. Bunlar “İzmir’de olmaz” dememek lazım” diye kaydetti. Kemeraltı’nın söz konusu "tarihi yıkım" durumundan nasıl kurtulacağı sorusunun cevabını aradıklarını söyleyen Karaçaorlu, “Kemeraltı her dönem ‘nasıl kurtulur?’ sorusuyla anılan bir yer. Aslında cevabı açık. Kemeraltı’nın kurtuluşu, Kemeraltı’nın yüz yıllardır oluşturduğu kuruluş dinamiklerindedir. Bunlar da dayanışma ve bir arada hareket etme ruhunu temel alan ortak üretim, ortak çözüm ve ortak çalışmalardır” dedi.

Kemeraltı Kızlarağası Hanı

'SUYUN AKIŞINA TESLİM OLMAYACAĞIZ'

Kemeraltı Çarşısı'nın kentin tarihsel hafızası olduğunun altını çizen Karaçorlu, “Çarşı, çeşitli tarihsel aşamalardan günümüze varmış bir alan. Bir yanıyla kentin hafızası. Kemeraltı’nın dokusunun ve yapısının bu yapıları taşıdığı görüldüğü gibi bulunduğu çağın ve toplumların gereksinimleri ile birlikte bu ikilemi yaşatabilme olanağına da sahiptir. Bazı konularda belli bir anlayışa sahip olursanız, bu gibi tarihi alanları korumak kolaydır. Öbür türlüsü zaten suyun akışına teslim olmaktır. Kemeraltı’nda da tarihsel yapının günümüze aktarılması çarşının iyileştirilme ve geliştirilmesi ile mümkündür. Kemeraltı’nın tarihsel dokusunun ve mimari özelliklerinin korunarak, kentleşmenin sağlıksız tahribatlarından korunarak kurtulabilmesi, kentimizin kimliği ve kentli ile Kemeraltı’nda geçimini sağlayan esnaf açısından büyük önem arz etmektedir. Şüphesiz ki Kemeraltı Çarşısı iyi bir halde değil ve onu kurtarmamız gerekmektedir. Bireysel olarak da bu çarşıya sahip çıkmak kendi kişisel tarihine de sahip çıkmaktır. Aslında çalıştayımızın en büyük paydaşı bu çarşıyla ilgili hatırası olanlardır. Çalıştayımızda İzmir halkının, esnafının sahip çıkacağına, dahil olacağına inanıyorum” diye konuştu.

'BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİNİN DE SORUMLULUĞU VAR'

İzmir'deki yerel yönetimin de Kemeraltı Çarşısı'nın tarihi dokusunu korumakta yetersiz kaldığını ifade eden Karaçorlu, İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin de bu konuda sorumluluğu olduğunun altını çizdi. Karaçorlu, “Tarihi dokuyu koruma ve çarşıyı hareketlendirme konusunda en önemli ayak olan yerel yönetim ayağı kesinlikle yetersiz kalmaktadır. Bu değerlerin en temelinde yer alması gereken Kemeraltı’nı kullananların yanı sıra, yerel idarenin tüm kurumlarının başında gelen İzmir Büyükşehir Belediyesi ve tüm yerel yönetimlerin koruma yasalarından gelen sorumlulukları var. Kemeraltı’nda hala imar planı tekniği ile elde edilen ve Kemeraltı’nın tarihsel mirasının ihtiyaçlarına cevap veren bir imar planı ve ileri sorunlara cevap verilmediği İzmirlilere ve Kemeraltı esnafına açıklanmalıdır. Oysa Kemeraltı’nın öncelikle bağımsız, Kemeraltı’na özgü bir yerel idareye ihtiyacı vardır. Tıpkı ahilik kültüründe olduğu gibi” dedi.

Çalıştay için hazırlanan görsel...

'ÖRGÜTLEŞEBİLEN İZMİR OLMAYI ESAS ALACAĞIZ'

“Kentin ve ülkemizin değeri olan çarşının sorunlarının her yönüyle ele alınması ve çözüm bulunması için gayret sarf edeceğiz” diyen Karaçorlu, Hülya Göktaş (Şehirci), Osman Gazi Oktay (Eğitimci), Yusuf Ön (Heykel Sanatçısı), Sabahattin Umutlu (Sosyal Hizmet Uzmanı) Ahmet Etike (Kızlar Ağası Hanı Esnafı) Sedat Ağaya (Çarşı Han Fotoğraf Teknikleri) gibi isimlerin hazırlık ekibinde yer alarak farklı alanlarda çalışmalar yaptıklarını söyledi. Söz konusu çalıştay için yapılacak çeşitli etkinlikleri bir kaç nokta ile sınırlı kalmayıp tüm tarihi Kemeraltı Çarşısı'na yayacaklarını da belirten Karaçorlu, son olarak şunları söyledi; “Aralık 2020’de gerçekleştirmeyi planladığımız Kemeraltı Çalıştayı’mız; tıpkı İzmir in sosyal dokusu gibi bir arada bulmayı ve Mübeccel Kıray hocanın önerdiği gibi ‘Örgütleşebilen İzmir’ olabilmeyi esas alacaktır… Çalıştayımız bir arada buluşmayı ve örgütleşebilen İzmirlileri önce Kemeraltı’mızın girişinde bulunan ‘Nazım Hikmet Kültür Merkezi’nde alacağımız ‘maske_mesafe_temizlik’ tedbirleriyle; Şükran Otel de içinde olmak üzere, Abacıoğlu Han, ‘Çetin Emeç Kültür Merkezi’ ve ‘Azize kafe’ gibi Kemeraltı’nda yer alan özel ve kamusal mekanlarda etkinlikleri yaşama geçirmeyi hedeflemekteyiz.”