Üçüncü doz Covid aşısı: Hangi ülkeler sıcak bakıyor? Bilim insanları ne diyor?
Covid-19 pandemisi ile mücadelede yürütülen aşı kampanyasında, 3. doz da uygulaması gündemde. 3. doz için hangi ülkede ne yapılıyor? Bilim insanları ne düşünüyor?
DUVAR - Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, iki doz uygulanan Covid aşılarına ek olarak üçüncü dozun gerekli olup olmadığı konusunda değerlendirmelerin sürdüğünü söyledi. Koca, farklı aşıların çapraz kullanılması ya da çalışmaları devam eden yerli aşının 3. doz olarak kullanımının da seçenekler arasında olduğunu belirtti.
Konu dünyada da tartışılmaya devam ediyor.
Covid aşıları, genelde iki doz uygulanacak şekilde geliştirildi. Öte yandan Moderna ve Pfizer başta olmak üzere aşı geliştiren başlıca şirketler, iki doz aşının koruyucu etkisinin zamanla azalacağı kaygısıyla takviye aşı geliştirmek için bir süredir çalışmalar yürütüyor. Pfizer'in CEO'su ve Biontech şirketinin ABD'li ortağı Albert Bourla'nın Nisan ayında yaptığı açıklamada ilk aşıdan sonraki altı ila on iki aylık dönemde "üçüncü bir doza ve ardından yıllık yeniden aşılamaya" ihtiyaç olabileceğini vurgulaması, bu tartışmayı derinleştirdi. Üçüncü doz aşı tartışması Türkiye'ye de uzandı.
Koronavirüs aşısını bulan Almanya merkezli Biontech şirketinin kurucu ortağı ve CEO'su Prof. Dr. Uğur Şahin, geçtiğimiz ay Bilim Kurulu'nun bir toplantısında ikinci dozu takiben altı aydan erken olmamak kaydıyla üçüncü doz aşının yapılabileceğini söyledi. Medyaya yansıyan değerlendirmelere göre, Sağlık Bakanlığı 'hatırlatma dozu' olarak tanımlanan üçüncü doz aşılar için planlamalar yürütüyor. Bakanlık'ın hatırlatma dozu için hangi aşıyla yoluna devam edeceğine karar vermek için Biontech, Sinovac veya yerli aşı seçeneklerini değerlendireceği, farklı aşılarla denemeler yapacağı belirtiliyor. Son olarak Cumartesi günü Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, üçüncü doz aşının gerekliliği konusunda bilimsel çalışmaların devam ettiğini söyledi.
Koca, daha önce Sabah gazetesine yaptığı açıklamada ilk etapta 3. doz aşılamanın gönüllü grupların katıldığı bir hibrid model üzerinden deneneceğini de açıklamıştı. Öte yandan Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın bu ayın başında bir televizyon programında 3 doz aşı olduğunu açıklaması, tartışmayı başka bir boyuta taşımıştı.
Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, İstanbul Tabipler Odası Genel Sekreteri Prof. Dr. Osman Küçükosmanoğlu Türkiye'de çok sayıda insan aşı olmayı beklerken Erdoğan'ın bu açıklamayı yapmasının "yönetici sorumluluğuyla bağdaşan bir durum olmadığını" söyledi.
Türkiye'de uzmanlar üçüncü doz tartışmasına ilişkin farklı görüşler paylaştı.
Bazı Bilim Kurulu üyeleri geçtiğimiz haftalarda 'hatırlatma dozu' olarak da bilinen üçüncü doz aşının gerekli olduğu çağrısında bulunmuştu.
Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, hem virüsü geçirenler hem de aşı olanlarda bir süre sonra bağışıklığın azaldığını vurgulamış, "Hem Coronavac'ta, hem Biontech'te hatırlatma dozları gerekecek. Belki biri altıncı ayda, diğeri bir yıl sonra olacak, ama gerekecek" ifadelerini kullanmıştı. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Mehmet Ceyhan ise, "Genel topluma 'Üçüncü doz aşı yaptırın' şeklinde öneride bulunmak için henüz yeterli veri elimizde yok" demişti.
Prof. Dr. Ceyhan, virüsle çok sık temas eden sağlık personelinin, "iki doz Sinovac aşısı oldukları için üçüncü dozu Pfizer-Biontech aşısıyla aşılanmaları" yönündeki önerilerini ise Sağlık Bakanlığı'na ilettiklerini söylemişti.
Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 15 Haziran itibarıyla 12 milyon 300 binden fazla kişiye 1. doz, 13 milyon 800 binden fazla kişiye 2. doz aşı uygulandı. Aşı programında sıra 40 yaş üzerinde.