Üniversite öğrencileri geçinemiyor: '12 saat çalışıp derse girdiğim oluyor'

ANKARA - Eğitim yılı başlangıcında 876 bin 942 olan yurtlardaki yatak kapasitesi, 874 bin 693’e düşürüldü. 2 buçuk milyona yakın örgün lisans öğrencisinin bir kısmı kiracı olarak yaşamak zorunda.

Yüksek Öğretim Kalite Kurulu’nun açıkladığı Gösterge Değerleri Raporu’na göre 2018-2022 yıllarında mezun olmadan üniversiteden ayrılan 1 milyon 957 bin öğrenci var. Rapora göre üniversiteyi bırakan öğrencilerin büyük çoğunluğu kira fiyatlarının yüksek olduğu büyükşehir üniversitelerinden ayrılmış.

Artan ekonomik kriz üniversitelilerin öğrenim hayatını daha da zorlaştırdı. Beslenme, ulaşım ve eğitim masraflarını karşılamak için çalışmak zorunda olan öğrencilerin en önemli sorunları ise kira fiyatlarındaki dengesiz yükseliş. Üniversitelilerin yaşam koşullarını öğrenciler ve mezunlarla konuştuk.

'2+1 EVLERDE 6 KİŞİ YAŞAYAN VAR'

Ankara'da ortalama bir evin kirasının 12 ila 15 bin TL arasında değiştiğini ve üniversitelilerin en fazla harcamayı barınma için yaptığını söyleyen Dil, Tarih, Coğrafya Fakültesi Tiyatro bölümü öğrencisi Yağmur Alaz, “KYK yurdu herkese çıkmıyor. Bu yıl ise ev kiraları çok arttı. 6 binden 10 bin TL’ye birden çıkan kiraları ödeyebilmek aşırı zor. Şu an 2+1 evlerde 6 kişi yaşayan arkadaşlarım var. Bu koşullar özel alanın kalmaması ve ders çalışacak sağlıklı bir ortamın olmamasına sebep oluyor” ifadesini kullandı.

'TEK ÖĞÜNLE GÜN GEÇİRMEK ZORUNDAYIM'

Bu yıl yemekhaneye gelen yüzde 150 zam ile tek öğün yemeğin 15 lira olduğunu söyleyen Alaz, “Okulda yemek de artık pahalı, 3 öğün yemek 45 lira, 22 gün okulda yemek düşünürsek aylık 990 lira yapıyor. Bu rakam bir öğrenci için çok fazla” diyerek sözlerine şöyle devam etti: “Okuldan dolayı dışarıda olduğum günler bazen hiç yemek yemeden bazense tek öğünle gün geçirmek zorunda kalıyorum. Dışarıda yemek neredeyse hayal oldu.”

'AYLIK BİN 500-2 BİN TL HARCAMA YAPMAK ZORUNDAYIM'

“Tiyatro/dramatik yazarlık bölümünde okuduğum için çok fazla kitap almam gerekiyor” diyen Alaz, “Kitap fiyatları çok pahalı olduğundan genelde PDF bulmaya çalışıyorum ama her kitabın PDF’ini bulmak mümkün olmuyor. Bu durumlarda çoğunlukla fotokopiye yöneliyorum, fakat o da yer yer bütçemi aşabiliyor. Aylık neredeyse bin 500-2 bin TL okul için harcamak zorunda kalıyorum” dedi.

'OKULU 1 BUÇUK YIL UZATMIŞ OLDUM'

Geçinebilmek için yarı zamanlı olarak kafe-bar sektöründe çalıştığını belirten Yağmur Alaz, okuldan kaynaklı her gün ve her saat çalışmadığı için çok daha az kazandığını söylüyor. Fazla çalıştığında ise derslerine vakit ayıramadığını aktaran Alaz, “Geçen dönemlerde işten kaynaklı okulu uzatmak zorunda kaldım. Çünkü geçim sıkıntısından dolayı çalışmak zorundaydım ve okulum bu sebepten 1 buçuk yıl kadar uzamış oldu” diyerek sözlerine şöyle devam etti:

“Geçim sıkıntısı nedeniyle okulu bırakıp memleketine dönen arkadaşlarım var. Aile desteği olmadığı ve iş bulamadığı için bir arkadaşım geçen dönem okulu bırakıp tam zamanlı kafede çalışmaya başladı.”

ELİMDEN GELDİĞİNCE 'DOYMA' ODAKLIYIM

Market ve restoranlarda gıda fiyatlarının pahalı olduğunu söyleyen Tarih bölümü öğrencisi Boran Kutay'sa ”Mümkün olduğunca okul günleri yemekhanede yiyorum, elimden geldiğince doyma odaklıyım. Kira, faturalar ve okul masraflarını düşünürsek zaten fazla da seçeneğim kalmıyor” dedi.

'12 SAAT ÇALIŞTIKTAN SONRA DERSLERE GİRDİĞİM OLUYOR'

Geçinmek için çalışmak zorunda kaldığını belirten Boran Kutay, “Bazen günlük işlerde çalışıyorum, bazen de geceleri garsonluk yapıyorum, çalışma hayatım uyku düzenimi etkiliyor, bu durum da okul düzenimi bozmama sebep oluyor. Okul günü 8 saatten fazla çalıştığım zamanlar oldu hatta 12 saat çalışıp derslere girdiğimi bile hatırlıyorum" diye konuştu.

'BİR EV KİRASININ YARISINI KARŞILAYAMIYORLAR'

Üniversite öğrencisiyken aldığı burs ile şimdiki öğrencilere kıyasla daha rahat geçinebildiğini söyleyen Hacettepe Üniversitesi Sosyoloji bölümü mezunu Yunus Seyhan'sa, “Ben 2015-2019 yıllarında öğrenciydim. Kira fiyatının uygun olması için 3 kişi merkezden biraz uzakta ev tutmuştuk ve 2017'de kiramız yapılan zamla 650 TL’ye yükselmişti, o dönem asgari ücret bin 400 TL idi, ortalama ev kiraları 700 ila bin TL arasındaydı. KYK burs/kredi ücreti ise 425 TL idi. Biz kredi ve burslarımızı ortaklaştırarak hem kira hem de faturaları ödeyebiliyorduk. Şimdi KYK burs/kredi 2 bin TL ve 3 öğrenci bir araya geldiğinde kiranın yarısını bile karşılayamıyor” dedi.

20 TL’YE 3 KİŞİ DOYABİLİYORDUK

Öğrencilik yıllarında gıda fiyatlarının şimdiki gibi aşırı pahalı olmadığını söyleyen Seyhan, “Üniversitede 2017 yılında yemekhane ücreti 2 liraydı. Sabah, öğle ve akşam öğünlerimizi okulda yiyorduk, derse gitmediğimiz günler evde yemek yaptığımızda ise günlük 15-20 TL’ye 3 kişi doyabiliyorduk. Ayrıca şimdilerde restoranlarda öğrenci menülerine de pek rastlanmıyor, biz öğrenciyken üniversiteliler için ucuz ve nitelikli menüler mevcuttu artık o da pek kalmadı” ifadelerini kullandı.

ÖĞRENCİLER MEKSİKA AÇMAZINDA

Öğrencilik yıllarında 4-5 TL’ye kitap alabildiklerini anlatan Seyhan “Şimdi en ucuz 150 liraya kitap alınıyor. Bizim zamanımızda ekonomi bir nebze daha iyi olduğu için kitap almak ve okumaya zaman yaratabilmek daha kolaydı. Öğrencilere baktığımda kitap okumaları için zaman, zaman için para lazım, para olmadığı için zamanlarını çalışmakla geçiriyorlar kitap alsalar da okuyacak vakit yaratmaları zor. Şu an üniversiteliler adeta 'Meksika açmazı'ndalar” dedi.