DUVAR - Emek Partisi (EMEP) İstanbul Milletvekili İskender Bayhan'ın vakıf üniversitelerindeki akademisyenlerin ücretlerine ilişkin Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin'in yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesi Vakıf Yükseköğretim Kurumları Daire Başkanlığı tarafından yanıtlandı. Daire başkanlığı, Bayhan’ın verdiği soru önergesinde bulunan 8 sorudan yalnızca birine cevap verdi.

Vakıf üniversitelerindeki eğitim elemanlarının devlet üniversitelerindeki eğitim elemanları ile aynı maaşları alması gerektiğinin belirtildiği yanıtta, daire başkanlığı 7243 sayılı Kanun ile 2547 sayılı Kanunun TCK 8’inci maddesince, “Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarına, unvanlarına göre devlet yükseköğretim kurumlarında ödenen ücret tutarından az ücret verilemez” kanununa atıf yaptı. Daire başkanlığınca verilen yanıtta, alınan hüküm gereği öğretim elemanlarına unvanlarına göre ödeyecekleri ücrette, devlet yükseköğretim kurumlarına ödenen emsal ücretin net veya brüt miktarından birisini esas alabilecekleri ve öğretim elemanlarına ücretlerinin zamanında ve mevzuata uygun olarak ödemesi konusunda gerekli dikkat ve özenin gösterilmesi gerekti ifade edildi.

“KURUMLARI DENETLİYORUZ”
İskender Bayhan’ın “2020-2023 yılları arasında vakıf üniversitelerinde sürdürdüğünüz denetimler sürecinde kaç üniversitede ve hangi üniversitelerde kanunun uygulanmadığını tespit ettiniz” sorusuna ilişkin Daire Başkanlığı, “2022 yılı içerisinde gelen şikayetler kapsamında akademik personel ücretlerinin mevzuat kapsamında ödenip ödenmediğine ilişkin olarak dokuz vakıf yükseköğretim kurumu hakkında inceleme yapılmış olup yapılan inceleme neticesinde hazırlanan inceleme raporlarının Yükseköğretim Yürütme Kurulunda görüşülmesi neticesinde yedi vakıf yükseköğretim kurumu için konunun takibine, iki vakıf yükseköğretim kuruma için ise uyarma ve düzeltme önlemi uygulanmasına ve konunun takibine karar verilmiştir. Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarının idari hizmet sözleşmesi ve Kanunu Hükümleri kapsamında ödenmeyen veya eksik ödendiği düşünülen ücret hakkına ilişkin dava hakları ile birlikte idari önlem uygulama yetkisi kapsamında bu kurumlarımız her yıl akademik, idari ve mali konularda denetlenmekte olup bu denetimlerde akademik personel ücretlerinin ilgili Kanun maddesi uyarınca belirlenip belirlenmediği de kontrol edilmektedir. Bu çerçevede 2021-2022 akademik yılı olağan genel denetim sonucu düzenlenen raporlardaki akademik personel ücretlerine ilişkin tespit ve tekliflere istinaden Yükseköğretim Kurullarınca bir vakıf yükseköğretim kurumu hakkında ayrıntılı inceleme yapılmasına, dört vakıf yükseköğretim kurumu hakkında konunun takibine, bir vakıf yükseköğretim kurumu hakkında uyarma ve düzeltme önlemi uygulanmasına, on yedi vakıf yükseköğretim kurumu hakkında ise uyarma ve düzeltme önlemi uygulanmasına ve geçmiş dönemlere ilişkin fark ücret alacaklarının hesaplanarak ilgililere ivedilikle ödenmesine karar verilmiştir” şeklinde dönüş yapıldı.

'YASAYI UYGULAMAYAN VAKIF ÜNİVERSİTELERİNE YÖK YAPTIRIM UYGULADI MI?'

İskender Bayhan, şu soruları yöneltmişti:

"17 Nisan 2020 tarihinde 7243 sayılı Yükseköğretim Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 11. maddesinde yer alan “Vakıf yükseköğretim kurumlarında çalışan öğretim elemanlarına, unvanlarına göre Devlet yükseköğretim kurumlarında ödenen ücret tutarından az ücret verilemez” ifadesine rağmen yasayı uygulamayan vakıf üniversitelerine yönelik YÖK yaptırım uygulamış mıdır?

Öğretim elemanlarına ödenen ücretler devletteki emsallerinden çok düşük olmakla beraber bazı vakıf üniversitelerinde araştırma görevlilerine ödenen ücretler açlık sınırının biraz üzerindedir. Örneğin, Biruni Üniversitesi’nde çalışan araştırma görevlileri haziran ayında 14.500 lira alırken; Avrasya Üniversitesinde çalışan araştırma görevlileri 15.500 net ücret almaktadır. Öte yandan, Beykent Üniversitesi’nde çalışan bir araştırma görevlisinin temmuz ayında 27.500 civarında bir ücret aldığı görülmektedir. Yasadaki “daha az ücret verilemez” vurgusuna rağmen vakıf üniversitelerinin kendi içinde bile izlenen ücret farkı bu üniversitelerin keyfi bir ücret politikası izlediğini göstermektedir. Açıkça yasayı çiğneyerek suç işleyen bu üniversitelerin bu uygulamalardan vazgeçmemesi YÖK’ün desteğini aldıklarını düşündürmektedir. İlgili rapora da dayanarak denetim, yaptırım ve ceza mekanizmasını işletmeyi düşünüyor musunuz?

Bazı vakıf üniversiteleri (Örneğin; İstanbul Kültür Üniversitesi) uyguladığı düşük ücret politikalarını ülkede yaşanan ekonomik krize bağlayarak çalışanlara fedakârlık göstererek dayanışma içerisinde olmaları gerektiğini ifade eden mailler yollamıştır. Dolayısı ile ücretlerinin Devlet Üniversitesi’nde çalışan akademik personel ile eşitlenmesini talep eden çalışanlara “ekonomik kriz” gerekçe gösterilerek talepleri baskılanmıştır. Akademisyenleri bir “maliyet kalemi” olarak gören bu üniversiteler istisna değildir. Kurumdan kuruma değişen bu ücret politikalarını takip etmek ve incelemek YÖK’ün asli görevidir. İlgili vakıf üniversitelerindeki ücret eşitsizliğini incelemek üzere yapılan denetimlerde kaç akademisyenin bordrosu incelenmiştir?

YÖK'ün 2021 yılında yayınladığı “Vakıf Yükseköğretim Kurumları” raporunda her vakıf üniversitesinin akademik personele verdiği ücret net bir şekilde belgelenmiştir.  2021 yılında yayınlanan bu rapora da dayanarak kanuna uymayan üniversitelerin kaçı hakkında nasıl bir işlem yapılmıştır?

YÖK'ün 2021 yılında yayınladığı “Vakıf Yükseköğretim Kurumları” raporunun ardından 2022 ve 2023 yıllarında yeniden bir rapor hazırlanmadığı görülmüştür. 2020-2023 yılları arasında vakıf üniversitelerinde sürdürdüğünüz denetimler sürecinde kaç üniversitede ve hangi üniversitelerde kanunun uygulanmadığını tespit ettiniz?

Kanunun yürürlük tarihinden itibaren aradan geçen üç buçuk yılda ödenen maaşlarda eşitlenmemiş ücret var ise geriye dönük olarak farkların yatırılması noktasında bir düzenlemeniz mevcut mudur?

Tüm vakıf üniversitelerinin ilgili kanun maddesini uygulamak için garantör devlet üniversitesinde ödenen maaş rakamlarının brüt değil net ücretini esas alması ve ücretlerin net üzerinden eşitlenmesi noktasında vakıf üniversitelerine bir yazı gönderilmiş midir?

Ücret eşitliğine ilişkin yasal düzenlemenin uygulanmamasından ötürü kaç öğretim elemanı şikâyet ve bildirimde bulunmuştur? Bu şikayetlerin kaçı hakkında soruşturma sürdürülmüştür? Şikayetlerin geldiği üniversiteler hakkında etkin bir denetim ve soruşturma sürdürülmüş müdür? Yürütülen soruşturmaların raporlarını kamuoyuyla şeffaf bir şekilde paylaşmayı düşünüyor musunuz?"