Van’da hal esnafı halinden şikayetçi: Maliyetleri karşılayamıyoruz
Artan sebze ve meyve fiyatları, nakliye ücreti ve diğer masraflarla birleşerek Van Sebze ve Meyve Hali esnafını da zor durumda bırakıyor. Esnaf maliyetleri karşılamakta bile güçlük çektiğini söylüyor.
VAN - Sebze ve meyve fiyatlarındaki artış, Antalya ve Mersin gibi önemli üretim merkezlerinden Van'a kadar uzanan nakliye maliyetleri, yüksek kiralar ve diğer maliyet kalemleriyle birleşerek daha da büyüyor. Bu durum, hem tüketicilerin sebze ve meyveye ulaşımını kısıtlıyor hem de esnafların işlerinin azalmasına sebep oluyor.
Van Sebze ve Meyve Hali'nde faaliyet gösteren esnaflar, ürünlerini satmakta zorlanıyor ve kepenk kapatma riskiyle karşı karşıya olduklarını dile getiriyor.
'ÜÇ SENE ÖNCE DE ŞİMDİ DE 50 KURUŞ KARLA SATIYORUZ'
Van Sebze ve Meyve Hali esnaflarından Ömer Akti fiyatların yüksek, satışların düşük olduğunu, giderlerin ise katlandığını belirterek şöyle konuştu: “Geçen sene nakliyeye 10 bin TL verirken şimdi 50 bin TL ödüyoruz. Bu ister istemez sebzenin, meyvenin fiyatına yansıyor. Antalya’daki bir tüketici Van’daki bir tüketiciden 3 TL daha uyguna almış oluyor. Plastik sepetlerin bile fiyatı katlandı. Geçen sene 3 TL olan sepet, bu sene 12 TL oldu. Eskiden poşetin kilosu 10 TL’ydi, şimdi olmuş 70 TL. Oysa biz ürünümüzü üç sene önce de 50 kuruş kar ile satıyorduk, şimdi de 50 kuruş kar ile satıyoruz. Geçen sene üç veya dört kez malımız geliyordu ve onları satıyorduk. Şimdi haftada bir kez mal getirtebiliyoruz. Güç bela, ancak onu satabiliyoruz.”
'İŞLER GÜN GEÇTİKÇE KÖTÜYE GİTTİ'
Esnaf Ali Borak da satışların özellikle son bir ayda gözle görülür bir şekilde düştüğünü belirtiyor: “Belli bir yere kadar ufak ufak gidebildik ama artık durma noktasına geldik. İşler gün geçtikçe daha da kötüye gitti. Geçen sene 20 ton satış yapıyorken şimdi 10 ton satıyoruz. Biz bu rakama da razıyız. Çünkü böyle giderse, birkaç gün sonra 8 tona düşecek. Halimiz hal değil. İnsanların alım gücü kalmadı artık. Van’a sebze ve meyve, daha çok Antalya ya da Mersin’den geliyor. Aldığımız fiyatın üzerine nakliye ücreti de ekliyoruz. Nakliyeci de haklı. Onun da belini mazot büküyor. Bir kilo domates buraya geldiğinde fiyatına 3-4 TL nakliye ücreti eklenmiş oluyor. Burada satılan ürünün fiyatı, market ve manav raflarına gittiğinde daha da artıyor. Perakende satışta üstüne en az yüzde 35 oranında kar ekleniyor. Yoksa o da zarar eder.”
'TON BAŞI 1800 TL NAKLİYE ÜCRETİ ÖDÜYORUZ'
Diğer sebzelerin aksine kuru soğan ve limonun fiyatında düşüş olduğunu ancak buna rağmen yine de satışta istenen seviyenin yakalanamadığını belirten Burhan Abi ise, “Tüketici şu anda mal alamıyor. İnsanlarda para yok. Sebze ucuzlasa bile alıcı bulamıyor. Şu anda soğanın fiyatı 6 TL ile 8 TL arasında değişiyor. İhracat olmadığı için, fiyatların bu denli düştüğünü düşünüyoruz. Buna rağmen satamıyoruz. Domates, biber, salatalık gibi ürünlerde ise fiyatlar yüksek. Domatesin fiyatı 20 TL ile 25 TL arasında değişiyor. Aynı domates Antalya’da 15 TL civarında satılıyor. Sebze ve meyve Van’a gelene kadar fiyatı artıyor. Nakliye ücreti en önemli gider kalemidir bizim açımızdan. Ton başı 1800 TL nakliye ücreti ödüyoruz. Ürün Antalya’dan buraya gelene kadar fiyatına fiyat katıyor” diyor.
'ZİNCİR MARKETLER 300 TON ALIRKEN, BİZ 30 TON ALIYORUZ'
Hal esnaflarından Ayhan Kılıç da işlerindeki düşüşün sebeplerinden birinin zincir marketler olduğunu belirterek şunları söylüyor: “Antalya’da domatesin kilosu 15 TL ise bizim burada 25 TL’ye satmamız gerekiyor ki kurtarsın. Ama satamıyoruz. Bazen 15 TL’ye aldığımız domatesi burada yine 15 TL’ye satmak zorunda kalıyoruz. Çünkü elimizde kalırsa çürüyüp gidecek. Mandalinanın fiyatı Mersin’de 6 TL’dir. Komisyoncu orada üzerine 1,5 TL ekliyor, nakliye ücreti de 1,5 TL eklenirse fiyatı 9 TL oluyor. Perakendeci de bunun üzerine karını ekleyince fiyat daha da artıyor. Oysa zincir marketlerde 7 TL’ye bile mandalina bulunabiliyor. Zincir market bir defada 300 ton alırken, biz 30 ton alıyoruz. Doğal olarak onlar daha ucuza, biz daha pahalıya almış oluyoruz.”