Yarım kalan yağma 5 yıl sonra tamamlandı: Likya eseri paramparça
Finike’de 5 kez defineci saldırısına uğrayan Delicedere Mezarı sonunda dinamitle parçalandı. 2019’da Likya eserini el yapımı bombayla patlatan kaçakçılar, yarım kalan yağmayı 5 yıl sonra tamamladı.
ANTALYA - Antalya’nın Finike ilçesine bağlı Turunçova bölgesinde yer alan, dünyaca ünlü Likya kaya mezarlarından Delicedere, beşinci kez definecilerin hedefi oldu. 2000, 2012 ve 2015 yıllarında defineci tahribatına uğrayan kaya mezarının alt kısmı 2019 yılında el yapımı bomba ile patlatılmıştı. Bu saldırıdan ve ilerleyen yıllarda devam eden kaçakçılık girişimlerinden sonra koruma önlemi alınmayan Delicedere Anıt Mezarı’nın 6 ay önce yeniden saldırıya uğradığı, sol tarafındaki benzeri nadir bulunan kabartmaların dinamitle patlatıldığı ortaya çıktı.
GÖZ GÖRE GÖRE YAŞANAN TAHRİBAT
Dünyada eşine az rastlanır eserdeki büyük tahribatın, göz göre göre nasıl meydana geldiğinden söz eden Toroslar ve Akdeniz Kıyıları Çevre Koruma Derneği (TORAÇDER) Başkanı Önder Akülkü, Likya Uygarlığı’nın izlerini, sembollerini taşıyan antik yapıların bulunduğu bölgenin tamamının tehlike altında olduğunu vurguladı.
KAYALARI DELİP PATLAYICI DOLDURMUŞLAR
Likya dönemine ait kaya mezarının orijinal halinin, saldırılardan sonra büyük bir değişime uğradığını belirten Akülkü, eserin kaçakçılar tarafından yıldan yıla parçalanışını şu sözlerle anlattı:
“2019’da kaya mezarının alt kısmı patlatıldı. Üstelik bu facia, ‘geliyorum’ diye diye geldi. Definecilerin mezarın üstünde çalıştığını görenler jandarmaya ihbar etti. Bölgeye gelen jandarma ekibi, kayalıkta açılmış karot delikleri tespit etti. Gelen ekip, deliklerin patlayıcıyla doldurulduğunu, üzerinin çimentoyla kapatıldığını ve dışarı doğru kabloların çıktığını görünce, yanlarında yeterli ekipman olmadığı için o an müdahale edemedi. Sonraki günlerde yetkililer patlayıcıların nasıl söküleceğini tartışırken, defineciler bu boşluğu fırsat bilip anıtı patlattı.”
PATLAYICI KRİMİNAL LABORATUVARA GÖNDERİLDİ
Anadolu’daki kültürel miras üzerindeki koruma zafiyetini ortaya koyan bu tahribatlardan ilki yaşanmadan hemen önce, 21 Aralık 2018’de jandarmayı arayan bir bölge sakini, kaya mezarında kaçak kazı yapıldığı ihbarında bulunmuştu. Bölgeye giden jandarma ekipleri, mezarın altındaki kayalıkta delici aletle açılan 12 delik fark etti. Açıktaki patlayıcı, bulunduğu yerden çıkarılarak Ankara Jandarma Kriminal Laboratuvarı’na gönderildi.