15 Temmuz Kıbrıs'ı da sarstı

15 Temmuz’da Türkiye’de yaşanan darbe girişiminin etkisi Kıbrıs’ın bütününde etkisini göstermeye devam ediyor. Darbenin artçı sarsıntıları Kıbrıs’ın geleceği, Türkiye-Kuzey Kıbrıs ilişkileri ve Kıbrıs sorununun gidişatını bir kez daha gündeme taşıyor. Gelişmeleri Kıbrıs Türk toplumu gibi adanın en büyük etnik grubu olan Rumlar da takip ediyor.

15 Temmuz gecesi Türkiye’de yaşananlar Kıbrıs’taki Yeşil Hat'tın her iki yakasında da hemen geniş yankı buldu. Gelişmeleri büyük kaygıyla takip eden Kıbrıslı Türkler gibi Kıbrıslı Rumlar da Türkiye’nin içerisine sürüklendiği yeni macera için büyük endişe ifade ettiler. Darbe girişiminin atlatılmasından hemen sonra, Yeşil Hat'tın her iki yakasında da önemli özel toplantılar gerçekleştirildi. Kuzey Kıbrıs’ın Bakanlar Kurulu Gülen örgütlenmesini 'terör örgütleri' listesine dahil ederken, Başbakan Hüseyin Özgürgün Ankara’ya önemli bir ziyaret gerçekleştirdi. Aynı tarihlerde, 1974 yılından beri adanın kuzeyinde konuşlu bulunan TSK birimlerinin komuta kademesinde önemli değişiklikler vuku buldu. Beri yandan, kuzeydeki cumhurbaşkanlığı Türkiye’deki gelişmeleri an be an merceği altına aldı.

Adanın güneyindeyse, hükümet ve siyasi çevreler hummalı bir şekilde Türkiye’deki gelişmeleri ve bu gelişmelerin Kıbrıs’a etkilerini masaya yatırdılar. Darbe gecesinden bugüne dek Kıbrıs’ın güneyinde kelimenin tam manasıyla bir teyakkuz durumu gözlemlenmekte. Güvenlik birimlerinin yanı sıra, hükümet çevreleri Türkiye’deki gelişmeleri yakından takip etmeye devam ediyor.

Darbe girişiminin bertaraf edilmesinden sonra Kıbrıs’ta üç nokta öne çıkıyor. Türkiye-Kıbrıs ilişkilerini yakından takip eden çevreler önümüzdeki süreçte adanın kuzeyinde Gülen örgütlenmesine yönelik bazı operasyonların gerçekleşeceği bilgisini bizlerle paylaşıyor. Diğer yandan, darbe gecesinden bugüne dek Mustafa Akıncı liderliğinin vermiş olduğu mesajlar ve bu mesajların Ankara’da yarattığı akis bir başka tartışma konusunu teşkil ediyor. Kıbrıs Rum tarafıysa dikkatini Türkiye’deki gelişmelerin müzakere masasına olan etkisine odaklandırmış durumda.

KIBRIS'IN KUZEYİNE GÜLEN OPERASYONU

Çeşitli çevrelerden edinmiş olduğumuz özel bilgilere göre, Kıbrıs’ın kuzeyindeki ‘FETÖ’ operasyonları için düğmeye basılmış durumda. Darbe girişiminin önlenmesinden hemen sonra adanın kuzeyinde gerçekleştirilen güvenlik toplantısı ve Özgürgün’ün Ankara seyahati ile beraber bu operasyonların ana hatları gün yüzüne çıkmaya başladı.

İlerleyen dönemlerde, Kuzey Kıbrıs’ın birçok kurumunda ve kademesinde 15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili gelişmeler gündeme gelebilir. Bu gelişmelerin bir süreden beri Türkiye’nin güdümünde gerçekleştirilen Kuzey Kıbrıs’ın ekonomik ve siyasi açıdan yeniden yapılandırılması çalışmaları kapsamında gündeme gelmesi olası gözükmekte.

Türkiye ve Kuzey Kıbrıs açısından ‘milli mesele’ olarak tanımlanan Kıbrıs sorununun hassasiyeti yüzünden Kıbrıs Türk tarafı an itibariyle kuzeydeki operasyonlarla ilgili bilgileri kamuoyu ile paylaşmıyor. Bu noktada öne çıkan ana kaygı ‘Kıbrıslı Rumların Türk tarafının bu zor anından faydalanmaya çalışabileceği’ ön görüsü. Buna rağmen ilerleyen dönemlerde devlet kademelerinde, güvenlik birimlerinde, eğitim ve din kurumlarında önemli adımların atılacağı bilgisi Kıbrıs’ta dillendirilen bir gerçek.

AKINCI LİDERLİĞİNİN MESAJLARININ YANKISI

Kıbrıs Türk Cumhurbaşkanlığı 15 Temmuz hadisesini ilk andan itibaren yakinen takip ediyor. Darbe girişiminin atlatılmasından sonra çeşitli vesilelerle vermiş olduğu mesajlarda Mustafa Akıncı, Türkiye’deki Atatürk ilkeleri temelinde, laik, sosyal ve hukuk devletinin bölge ve Kıbrıs için önemine atıfta bulundu.

Ak Parti iktidarının mesafeli yaklaştığı laiklik ve Atatürk ilkelerini gündeme taşıyan Kıbrıslı Türk Cumhurbaşkanı geçtiğimiz hafta adanın kuzeyinde gerçekleştirilen ‘demokrasi mitingine’ katılmamayı yeğledi.

Akıncı’nın 15 Temmuz darbe girişimine yönelik verdiği önemli mesajlara yanıt, geçtiğimiz saatler itibariyle Türkiye’den adaya ulaşmaya başladı. Ak Parti iktidarı yanlısı yayınlarıyla tanınan Sabah gazetesi ‘Fetö soruşturmaları’ kapsamında Kuzey Kıbrıs liderliğinin sergilemiş olduğu ‘sessiz’ tavra yoğun eleştiriler yöneltti. Diğer yandan, adanın kuzeyinde Türkiye Hükümeti’ne yakın duran çevreler Akıncı’nın ‘demokrasi mitingine’ ve İstanbul’da Pazar günü gerçekleştirilen mitinge katılmayışını bir ‘hata’ olarak niteledi.

15 TEMMUZ VE KIBRIS MÜZAKERELERİ

Türkiye’de son haftalarda vuku bulan gelişmelerin Kıbrıs’a yankısı ne olacak? 15 Temmuz Kıbrıs müzakerelerini etkiler mi? Önümüzdeki süreçte tarafların pozisyonlarında bir değişiklik göze çarpacak mı?

Kıbrıs Türk tarafı gibi 15 Temmuz girişimini tahlil eden Kıbrıs Rum tarafı da yukarıdaki sorulara cevap arıyor. Bize ulaşan son bilgiler bu önemli soruların Lefkoşa’da gerçekleştirilen özel toplantıların ana maddeleri arasında yer aldığını gösteriyor.

Yeni süreçte Kıbrıs Rum tarafı ABD-Türkiye hattındaki gerilime, Türkiye-AB ilişkilerine, yeni Rus-Türk yakınlaşmasına ve bölgedeki dengelere büyük önem atfediyor. Diğer yandan, Kıbrıs Rum tarafı doğalgaz konusundaki girişimlerini yoğunlaştırmış durumda.