Beş para etmiyor bu Süper Lig!

"Bugün tarihi bir gün" demişti konuşmasında Yıldırım Demirören, 21 Kasım 2016 günü yapılan yayın ihalesinin sonuçlanmasının ardından. Konuşmasının tam metnine bakarsanız yayın ihalesinden elde edilecek gelirlerle kulüplerin futbolun kalitesini arttırmak için verimli yatırımlar yapabileceğini vurgulamaktı. Tabii ki her kulüp gelen parayı istediği gibi kullanabileceği için bu cümle bir temenni cümlesi olarak pasifliğini koruyor. Demirören, o gün bu sözleri söylediğinde bugünkü tartışmaların yaşanacağını tasarlamamıştı kafasında muhtemelen. Ancak son günlerdeki tartışmaya bakarsak 21 Kasım 2016 günü gerçekten tarihi bir gün olacağa benziyor.

Öncelikle şunu bir açıklığa kavuşturmak gerektiğini düşünüyorum. 21 Kasım 2016 günü yapılan ihalenin adı, TFF Süper Lig ve TFF 1. Lig medya hakları ihalesi. (http://www.tff.org/default.aspx?pageID=285&ftxtID=26245) Yani ihaleye çıkarılan ve satılan mal Süper Lig ve TFF 1. Lig'in yayın hakları, sadece Süper Lig'in yayın hakkı değil. Türkiye Futbol Federasyonu tarafından bu iki ligin yayın hakkı için açılan ihaleyi D paketine en yüksek teklifi yapan BeIn Medya Grubu kazandı. Peki nedir bu D paketi?

A, B ve C paketlerinin tüm haklarına sahip olmak için yapılan tek teklifin kısa adıdır.

A paketi: Süper Lig maçlarının tamamını canlı olarak yayınlamak ve yayınları uluslararası kuruluşlara pazarlamak.

B paketi: 1. Lig'in yayın ve isim hakkıyla birlikte Süper Lig'deki 9 maçın geniş özetinin pazarlama hakları.

C paketi: Görüntülerin cep telefonu ve internet gibi mobil yayın hakları.

(http://www.milliyet.com.tr/tff-super-lig-ve-tff-1-lig-medya-h---2348294-skorerhaber/)

Yani D paketini alan hem Spor Toto Süper Lig'in hem de TFF 1. Lig'in canlı yayın ve mobil yayın haklarını alıyor. Yani "Süper Lig'in değeri "500 milyon dolar + KDV'dir" diyenler hepinize büyük yalan söylüyor. Bu ülkedeki 2 en üst düzey ligin toplam değeridir bu söylenen meblağ. Türkiye'nin 2 tane profesyonel liginin yayın ve pazarlama hakları, 2016-2017'den itibaren yayın hakları 7 milyar 800 milyon dolar olan Premier Lig'in 10'da biri bile değil. Maddi değer olarak tırnağı olmasını bile beklemiyorduk, bu basit bir karşılaştırma sadece. Şu anda 2 farklı ligi 2 farklı kanal yayınladığı için henüz fark edilmiyor bu ayrım. Seneye de BeIn TFF 1. Lig'i kendi yayınlarsa yani şifreli olursa maçlar ya da yayın haklarını güzelce TRT'ye pazarlayıp oradan da kâr ederse şaşırmayın ve işte o zaman da ihalenin ne kadar tarihi olduğunu daha iyi anlayabileceğiz.

Şu detaya da ayrı bir paragraf açmak gerekli diye düşünüyorum. 2010-14 yılları arasındaki sezonlar için yapılan sözleşmeye göre, sözleşmenin 5. yıl artışına göre %10 KDV hariç olarak biçilen değer 526 milyon dolar. Şimdiki ihale ile karşılaştırmayı size bırakıyorum. Son ihalede de yıllık artış oranı olmadığını ve ihaledeki meblağın yarısının TL, yarısının da dolar olarak ödeneceğini de ekleyeyim. (http://www.tff.org/default.aspx?pageID=285&ftxtID=8876)

AZİZ YILDIRIM SONUNA KADAR HAKLI 

Gelelim bu sözleşmeye tarihi olma niteliği veren tartışmaya. Olayı bilmeyenler için kısa özet geçelim: NTVSpor ve NTV ortak yayınında Göksel Gümüşdağ Kulüpler Birliği Vakfı Başkanı olarak kendisine yöneltilen soruları cevaplarken hatta bağlanan Aziz Yıldırım, Gümüşdağ'ı yayın ihalesi konusunda soru yağmuruna tuttu. O dakikaya kadar orada oturan duayen gazeteci ağabeylerimizin soramadıklarından mı bilinmez ama Aziz Yıldırım elbette ki bir yandan kulübünün hakkını aramak amacıyla olsa da diğer yandan net bir soruşturmacı gazeteci gibiydi telefon başında. İhale süreciyle ilgili en büyük tartışma, dolar üzerinden imzalanan sözleşmenin, dolar kurunun 3.36 üzerinden değil de 3.26 üzerinden sabitlenmiş olması ve kulüplerin maddi kayıp yaşayacağı noktası.

Göksel Gümüşdağ sorular geldikçe bozuldu. Aziz Yıldırım'ın verdiği karşı cevaplar ve sorular karşısında da ezildi. Aziz Yıldırım tüm kulüplerin haklarını savunması için seçtiği başkanına (hani demokratik parlamenter sistemlerde halkın kendi seçtiği kişilere boyun eğmeyip sorması gerektiği gibi) "Sen benim hakkımı neden korumuyorsun da yayıncının hakkını koruyorsun?" şeklinde sorduğu sorular karşısında da Gümüşdağ verdiği cevaplarla şunun alt metnini verdi: "Ligimiz o kadar da para etmiyor. Eli güçlü olan onlar. Onlar ne derse tamam dememiz lazım." En büyük savunması "hepimiz aynı gemideyiz" klişesiydi.

SEN NE VERİRSEN OLUR ABİ!

Sanırım Kulüpler Birliği Vakfı Başkanı'nın mücadele ettiği ligine değersiz dediği, zaten tek bir alıcı vardı ve bugünkü şartlarda bu paraya bu ligi satmamız mucize dediği, onları da düşünmemiz lazım dediği, kendi yönettiği kulübü bile zarara sokmaya hayır demediği başka bir evren yoktur. Kendi malı değerliyken pazarlamayı beceremeyen, beceremediği için de elinde çürümeye yüz tutmuş olan elmasını kırmızıya boyayıp satmaya çalışan ve BeIn gibi tok ve akıllı alıcıyla karşılaşınca boynu bükülen tezgahtar gibi, "Sen ne verirsen olur abi" diyen bir tavırda yönetiliyor işte adı süper olan lig. Göksel Bey'e göre de beş para etmiyor Süper Lig!

Yine aynı röportajda cumhurbaşkanının takımı olarak anılmaktan sıkıntı çekmediğini de söyleyen Gümüşdağ, anlaşılan o ki farkında olduğu aradaki kur farkından oluşacak zararı formasının arkasına aldığı "3. Havaalanı" reklamıyla kapatmayı çoktan akıl etmiş. Gerisini iktidarın takımı olmamak için direnen takımlar düşünsün...

Bu yazıyı desteklemesi açısından aşağıdaki şu 3 linki de aşağıya ekleyeyim. Zira hepsine birden değinmek yazıyı bir kitap haline sokabilirdi. Ben ise evveliyatında en üstte belirttiğim gibi STSL'nin 500 milyon dolar + KDV etmediğini, BeIn'in 2 lige 500 milyon dolar + KDV ödediğini vurgulamak istedim.

1- Canlı yayında Aziz Yıldırım-Göksel Gümüşdağ gerginliği! - http://www.haberturk.com/spor/futbol/haber/1374537-goksel-gumusdag-aziz-yildirim-kendisi-alsaydi

2- Aziz Yıldırım: "Ya yeni ihale, ya da yayınsız lig" - Meriç Müldür'ün haberi: http://www.haberturk.com/spor/futbol/haber/1376028-aziz-yildirim-ya-yeni-ihale-ya-da-yayinsiz-lig

3- Yayın ihalesi TBMM’ye taşındı - http://amkspor.sozcu.com.tr/2017/02/03/yayin-ihalesi-tbmmye-tasindi-585685/