Her gördüğün parkı şantiye alanı mı sandın!

Maçka Demokrasi Parkı’nın giriş kapısının karayolu tüneli inşası için çitlerle kapatılmasının ardından, projenin Beşiktaş’tan Sarıyer’e uzanan tünel projesinin ilk etabı olduğu ortaya çıktı. Proje İstanbul'un birkaç ilçesini içine alan ve "yeraltından trafiği rahatlatmayı amaçlayan bir proje" olarak lanse ediliyor. Beşiktaş, Şişli, Sarıyer, Kağıthane’yi kapsıyor. Tabii ki yoğun bir tarfik aksının yerlatına alınması önemli, İstanbul gibi bir megapolde başka bir seçenek yok. Otomobil merkezli ve karayolu ağırlıklı yanlış ulaşım politikaları sürdüğü sürece ne yazık ki böyle… Bu koşullarda yok, yani tabii ki denebilir ki, "Otomobillere tahdit getirilsin, şehrin belli bölgeleri trafiğe kapatılsın, büyükşehirlerde otomobil kullanımı caydırıcı ek vergiler konsun"... Ancak biliyoruz ki, bu cari siyasette, hele ki AKP gibi serbest piyasacı geleneksel-muhafazakar ve rant odaklı bir parti bunu aklından bile geçirmez. Yine biliyoruz ki, çevreci politikalara karşı bir kinleri var. Beton seviyorlar, ağaç kavak olup, hızlı büyüyüp para etmedikçe, her türlü ağaca bir kıllıkları var! Yeşil alan gördüler mi, ‘buraya ev dikilir, yanına AVM yapılır’ içgüdüsel tavırları… Parkları yıkıp, yeşil alan için kıyıları doldurup mangal alanları inşa etmeleri de hobileri...

TRAFİK KRİZİNE YERALTINDAN BY-PASS

Gelelim, Maçka Demokrasi Parkı’nın tecavüze uğramasına sebep olan projeye… Ki bundan önce projenin başlangıç noktası olarak Fulya saptanmıştı. Neden vazgeçildi belli değil ama büyük olasılıkla pek çok kez yaptıkları gibi yeterli etüt çalışmalarını yapmamış olmalarından…

'Dolmabahçe-Levazım-Baltalimanı-Ayazağa Tünelleri' olarak adlandırılan proje Mayıs 2016'da İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Meclisi’nde CHP’li üyelerin itirazlarıyla oy çokluğuyla kabul edilmişti. Proje ortaya çıkınca çeşitli hukuki yollar kullanılarak itirazlar yapıldı ve İdare Mahkemesi ve Danıştay tarafından iptal edildi. Projede öngörülen tünelin çıkış noktası olan Levazım bölgesinde yaşanacak talan da ciddi bir tehdit oluşturuyor. Yüksek mahkeme projeyi iptal ederken, 200 dönüm alanı kapsayan ve kentsel park alanı olarak tescilli Ortaköy Vadisi’ni ciddi anlamda tahrip edecek olmasını gerekçe göstermişti. Ancak Danıştay’ın kararına rağmen başlanan yeni proje eskisinden farklı ve daha da zararlı olarak hem Ortaköy Vadisi’ni hem de Maçka Parkı’nı şantiye haline getiriyor.

RANT HIRSI PARTİ, İDEOLOJİ TANIMAZ

Ve ne yazık ki projenin İBB ile eşdeğer düzeyde bir diğer sorumlusu da CHP’li Beşiktaş Belediye Başkanı Murat Hazinedar. Göreve gelmeden önce, kafasında şekillenen bir proje olan Ortaköy Vadisi’ni ranta açma projesinin ilk ayağı olarak görüyor Maçka Parkı’ndaki inşaatı Hazinedar… Ortaköy Vadisi’nin yapılaşmaya açılması, dünyanın en büyük emlak projelerinden biri olacak çünkü. İşte bu sebeple, İBB Meclisi’ndeki CHP’li meclis üyelerinin çıkmaması için direndikleri bu projeyi, İBB Meclisi’nde yaptığı konuşmada kraldan daha kralcı bir şekilde savundu. Şimdi de fırsat buldukça her yerde aynı konuşmayı ezberden yapıyor. Bu arada ekleyelim, Ortaköy Vadisi’nin ranta açılma projesini İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş ile birlikte planlıyor.

NE YASA UMURLARINDA NE DE YARGI

Şimdi gelelim, projenin nasıl yasalar ve yargı hiçe sayılarak uygulanmaya çalışıldığına… Bu bize hiç yabancı değil, zira aynı yöntemi pek çok projede uyguladılar. En son örneği ise Kabataş Martı Projesi’ydi. İşte itiraz ve yargı yolunda yapılanların hikayesi: Beşiktaş İlçesi, Dolmabahçe-Levazım-Baltalimanı-Ayazağa Tünelleri Projesi'ne ilişkin 1/5000 ve 1/1000 ölçekli 13.05.2016 tasdik tarihli Koruma Amaçlı Nazım ve Uygulama İmar Planı henüz askıda. Bu proje koruma amaçlı imar planı olmasına rağmen bugüne kadar koruma kurullarından alınmış herhangi bir görüş dahi mevcut değil. Buna rağmen, yüklenici şirket, (ihale şeffaf değil, hangi şirketler var belli değil) bir ay öncesinde Maçka Parkı'nın karşısındaki Şişli Evlendirme Dairesi'nin bulunduğu tarafı tahta perdeyle çevreledi. Çoğu genç bazı ağaçlar kesilmek için numaralandırıldı. Her ne kadar İBB'den bazı yetkililer "Ağaçlar kesilmeyecek, taşınacak" gibi açıklamalar yapsalar da, her ağaç türü zaten taşınmaya uygun değil, öte yanda İBB'nin ağaç taşımaya yönelik ekipmanı olup olmadığı konusunda bile net bilgi yok! Bunun hemen yanında ise bir beton tesisi çalışıyor. İnşaata hazırlanıyor.

TAHTA PERDE ÇEKİNCE SANKİ FARK EDİLMEYECEK!

Yaklaşık 15 gün öncesinde bu kez Maçka Parkı'nın Dolmabahçe tarafındaki bir bölüm yine inşaat için tahta perdeyle kapatıldı. Zaten Şişli Kent İnisiyatifi, Evlendirme Dairesi tarafında tahta perdeler çekildiğinden bu yana takipteydi. Vatandaşlar olarak Maçka Parkı’nın kapatılmasını öğrendiğimiz ilk andan itibaren hem askıda olan imar planına itirazlarımızı hem de kültür varlıkları koruma kurullarına (2 ve 3 nolu) dilekçeler sunuldu. Projenin detayları incelendiğinde Maçka Parkı’nın önemli bir kısmının (bu da belirsiz ama en az 5.3 dönüm) şantiye olacağı, 'taşıma' adı altında ağaç katliamı olacağı kesin gibi...

PROJENİN İLK AYAĞI MAÇKA PARKI

Daha sonra ise Maçka Parkı’nın stadyuma bakan giriş kapısı çalışmaların başlaması için çitlerle kapatıldı. Projeye göre bu noktada yeraltına giren yol, Bayıldım Caddesi’nin hizasınca ilerleyerek, Balmumcu’ya uzanacak. Yaklaşık 7.5 kilometre uzunluğunda olacak bu tünelden Boğaz Köprüsü’ne çıkış verilecek. İBB’de duyurulan ve 6 Şubat’ta askıdan inecek imar planına göre Maçka Parkı’nın içinde herhangi bir inşaat faaliyeti yürütülüp yürütülmeyeceği belirtilmiyor. Öte yandan bu tünelin, Taksim Meydanı’nda yeraltındaki tünellerle birleştirilmesi öngörülüyor. Levazım’dan başlayacak bir diğer tünel ise Cendere Yolu Ayazağa’dan Baltalimanı’na oradan da Çayırbaşı’na kadar uzanacak. Böylece Beşiktaş’tan Sarıyer’e zaman zaman yer üstünden olmak üzere kesintisiz ulaşım sağlanacak. Nihai hedef ise 3. Köprü…

BATIŞ-ÇIKIŞ NOKTALARI ASKERİ VE KAMU ALANLARI

Projeyi değerlendiren TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu üyesi Ayşe Yıkıcı, “Bu karayolu yatırımı olan projenin imar planları Büyükşehir Belediyesi’nde askıda ve 6 Şubat’ta askıdan inecek. Buradaki önemli nokta tünellerin batış-çıkış noktalarıdır” diyor ve ekliyor; “Projenin Dolmabahçe çıkışı Maçka Parkı; Levazım çıkışı Ortaköy vadisi olarak görülmektedir. Oradan Harp Akademileri’ne çıkan bölgeye uzanıyor. Ayazağa için ise Maslak 1453 diye askeri alan üzerine çökmüş rant projesinin kıyısından Fatih Ormanı ile Maslak’ta yoğun olarak rastlayacağınız askeri alanların olduğu bölgeden çıkacağı görülmektedir.”

ULAŞIM SORUNUNA PALYATİF ÇÖZÜMLER

Projenin karayolu projesi olduğunun altını çizen Yıkıcı, “Bu çıkış noktalarından da anlaşılacağı üzere parklar, ormanlar, askeri alanlar kısacası kamu arazileri yine bir karayolu projesine kurban ediliyor. Ayrıca bu iktidar karayolu yatırımlarının ulaşım sorunlarına çözüm olmayacağını ne zaman anlayacak? 3. Köprü rant projesinin kullanım oranlarına bakın. Dönün İstanbul’un trafik yoğunluğunun hangi hatlarda olduğuna bakın. Çözüm olmuş mu? Bu yaklaşımlarla yapılan projelerin çözüm olmadığı açıktır” diyor.

‘MAÇKA PARKI HEPİMİZİN’

Projenin şehir planı, kent estetiği ve trafik mühendisliği açısından doğruları ve yanlışları tartışılabilir belki. Ancak İBB’nin her zamanki ‘ben yaptım oldu’ tavrının tartışılacak bir yanı yok. Bu sebeple, tahta perdeler çekildiğinden bugüne, başta Şişli ve Beşiktaş sakinleri olmak üzere, kendiliğinden gelişen ve sivil inisiyatiflerin de dahil olduğu bir hareket başladı. Cumartesileri Maçka Parkı’nda koşu, oyun, sanat etkinlikleri düzenleyerek çevre sakinleri ve İstanbullular, parka sahip çıkıyor. Pazartesi günü ise toplanan dilekçeler, kalabalık bir grup tarafından İBB’ye elden teslim edilecek. Sonrası mı? Parktayız!..