Erken seçim tamam, tarih değişebilir!

MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli daha 2 hafta önce Meclis’teki grup toplantısında, “Zamanında yapılan, yapılması gereken seçimlerde Türkiye nefes alacak” demişti. “Cumhur ittifakı” ilan edildikten sonra, “Bahçeli istemezse erken seçim olmaz” yorumlarını düşündüğümüzde bu sözlerin “erken seçim yok” şeklinde değerlendirilmesi sürpriz değildi. Ancak görünen o ki asıl bu değerlendirme erken oldu. Çünkü Bahçeli 2 hafta sonra aynı kürsüde bu kez “Bu işi daha fazla uzatmaya gerek yok” dedi, 26 Ağustos 2018 Pazar günü için erken seçim teklifi getirdi.

Bahçeli’nin açıklamasından sonra gözler MHP grubundan hemen sonra yapılan AK Parti grup toplantısına çevrildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan grup toplantısı girişinde gazetecilerin sorusu üzerine, "Şu an itibarıyla bir yorumum olmayacak ama yarın Bahçeli ile bir görüşmem var" demekle yetindi. Erdoğan grup konuşmasında da bu çağrıya yanıt vermedi hatta “Anayasa değişikliği inşallah 2019 Kasım seçimlerinde tamamen yürürlüğe girecek” diyerek seçimlerin zamanında yapılacağı mesajını vermiş oldu. Erdoğan’ın bu sözleri “Bahçeli’nin erken seçim çağrısı Erdoğan için de sürpriz mi oldu” sorusuna yol açtı.

AK PARTİLİ VEKİLLER NE DİYOR?

MHP yöneticilerinin açıklamalarına bakılırsa Erdoğan’ın haberi yok. Ortada bir “danışıklı dövüş” de söz konusu değil. MHP liderinin kurmaylarından Semih Yalçın, ne Cumhurbaşkanı ne de Başbakan ile erken seçim görüşmesi yapılmadığını, MHP’nin sürecin gidişatından duyduğu endişe ile bu teklifi getirdiğini söyledi.

AK Parti grubundan da benzer yorumlar geldi. Bakanlar, parti yöneticileri açıklama yapmaktan kaçınırken bazı milletvekilleri, “Kesinlikle Cumhurbaşkanı ile istişare edilmeden yapılmış bir açıklama” dedi. Hatta bir AK Parti milletvekili, “Cumhurbaşkanının görev süresini kısaltacak böyle bir açıklamanın istişare edilmeden yapılması siyasi nezakete uygun olmamıştır” değerlendirmesinde bulundu.

AK Parti kulislerinde sadece erken seçim çağrısı değil erken seçim için önerilen 26 Ağustos tarihi de tartışma konusu oldu. Kimisi yaz aylarında tatil sürecinin sıkıntılarına dikkat çekti, kimisi Hac zamanı seçim olamayacağını söyledi. Bazı milletvekilleri de sonbaharda açılışı planlanan 3. havalimanı gibi dev projelerle ilgili süreç tamamlanmadan seçmene gidilmeyeceği yorumunda bulundu. İktidar kulislerindeki bu tablo Erdoğan için olmasa bile erken seçim çağrısının en azından AK Partili birçok milletvekili için sürpriz olduğunun göstergesiydi.

ERKEN SEÇİM DEĞİL, 26 AĞUSTOS SÜRPRİZ OLDU

Muhalefet kulisinde ise bambaşka bir tablo vardı. CHP, HDP ve İYİ Parti milletvekillerinin büyük kısmı bir tiyatro oyunu sahnelendiği görüşündeydi. Bu görüşü savunanlar Bahçeli’nin Erdoğan’dan habersiz kesinlikle erken seçim çağrısı yapamayacağına dikkat çekti. Erken seçim için bu görüşü dile getirenlerin tek çekincesi ise Bahçeli’nin verdiği seçim tarihi oldu. Bazı milletvekilleri “Sürpriz olan erken seçim teklifi değil, sürpriz olan Bahçeli’nin 26 Ağustos tarihi vermesi” yorumunda bulundu.

Bahçeli’nin 26 Ağustos önerisi için “İYİ Parti’nin seçime girmesi engellenmek isteniyor” dışında yorum yapan yoktu. AK Partili bir milletvekili “Herhalde Bahçeli İYİ Parti iyice palazlanmadan seçime girmeyi istiyor” dedi. Bahçeli’nin teklifi için bu yorumu gerçekçi görse de bir başka AK Partili milletvekili ise “Biz büyük bir siyasi hareketiz. Yeni kurulmuş bir partiye göre seçim tarihi belirlemek bize yakışmaz” değerlendirmesinde bulundu. Yine sıkça yapılan bir başka değerlendirme ise İYİ Parti’nin seçime giremeyeceği bir tablo üzerine hesap yapmak bunun yaratacağı mağdur psikolojisi nedeniyle ters tepebilirdi.

İYİ PARTİ SEÇİME GİREBİLECEK Mİ?

Peki İYİ Parti seçime girebilir mi? Kurucular Kurulu ile 2017 Aralık ayında yaptığı kongrenin geçerli olduğunu söyleyen İYİ Partililer seçime katılma önünde bir engel olmadığı görüşünde. Hatta İYİ Parti Sözcüsü Aytun Çıray, “Seçime gireceğiz. 30 Ağustos’u da uzun yıllardır kutlamadığımız kadar büyük bir neşeyle kutlayacağız” iddiasında bulundu. Bir başka görüş ise il-ilçe teşkilatları kongre şartı ve seçimden 6 ay önce büyük kongreyi yapma şartı açısından kongre süreci 1 Nisan’da tamamlandığı için İYİ Parti’nin eylül başına kadar yapılacak bir seçime katılamayacağı yönünde. Ama bu konuda son sözü seçim tarihi belirlendiğinde YSK söyleyecek. Bu arada İYİ Parti için kötü senaryo gerçekleşir ve seçime katılamama gibi bir tablo oluşursa bu konuda da Demokrat Parti veya Saadet Partisi çatısı altında seçime katılma ya da CHP’nin 15 milletvekili desteği ile Meclis’te grup imkanı sağlanarak bu sorunun aşılması için kulislerde bir dizi formülün konuşulmaya başlandığını da not edelim.

UYUM YASALARI NE OLACAK?

Erken seçim takvimi Cumhurbaşkanı Erdoğan ile MHP lideri Bahçeli’nin görüşmesi ile netleşecek. Erken seçim tarihi belirlendiğinde Meclis’i Uyum Yasaları ile ilgili önemli bir mesai bekliyor olacak. Bu düzenlemelerden biri Cumhurbaşkanı adayının milletvekili adayı olup olmaması, bağımsız adaylık için gereken 100 bin imzanın nasıl toplanacağı gibi konulara da açıklık getirecek Cumhurbaşkanlığı Seçim Kanununda değişiklik olacak. Bir diğer önemli düzenleme ise seçimlerin ardından geçilecek yeni sisteme uygun Meclis çalışmasını düzenleyecek İçtüzük değişikliği olacak. Her iki düzenlemenin seçim öncesi kısa sürede Meclis’te yasalaşabileceği görüşü hakim.

CHP’DE ÖN SEÇİM ENDİŞESİ!

İktidar ya da muhalefet partisi fark etmez, erken seçim 5 yıllık görev süresini tamamlamamış milletvekilleri için çok alkışlanacak bir karar değil. Ancak erken seçim kararının milletvekillerinin bir kısmını ön seçimle belirleyen CHP’de ayrıca takvim sıkışıklığına yol açacağını da belirtmekte fayda var. Ön seçim takviminin en az 1 ay gerektirdiği düşünüldüğünde ana muhalefetin enerjisinin yine önemli bir kısmını içeriye akıtmak zorunda kalacağını söyleyebiliriz.

MACUN TÜPTEN ÇIKTI

Sonuç olarak erken seçimde son söz Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın olacak. MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ile yapılan görüşmede nasıl bir tablo ortaya çıkar, Bahçeli’nin istediği gibi 26 Ağustos mu olur, yoksa kulislerde konuşulduğu gibi kasım ayı mı olur bilinmez ama şu kesin. Macun tüpten çıktı. Erken seçim artık kaçınılmaz görünüyor.