Rus basınında geçen hafta (9-15 Mart): Suriye'de çıkar çatışması mı yaşanıyor?

EADaily ajansı Suriye’deki durumu, “ABD gidiyor, Türkiye ültimatom dilini benimsiyor” olarak değerlendirdi. Ajansın dediği gibi Suriye’nin kuzeyinde kurulması planlanan tampon bölge meselesi kritik noktaya geldi. Ankara’ya göre bu bölge müttefikleri ile beraber veya tek TSK tarafından ama illa da kurulacak.

Öte yandan Moskova ve İran Soçi’de anlaştıkları gibi tampon bölgenin Şam’ın katılımı ile kurulmasında direniyor. Ne var ki Erdoğan, Esad ile ilişki kurmakta “acele etmiyor”.

Bununla beraber Washington ile diyalog geliştiren Ankara, Amerikan askerlerinin tamamen çekilmesinden yana değil. Çünkü öyle olursa Şam ordusunun “Suriye Kürdistan'ına” girmesi kaçınılmaz olur. O durumda Moskova ile Tahran’ın, Ankara’ya karşı Şam’ı destekleme ihtimali çok kuvvetli. Türkiye yüzde yüz bunun bilincinde.

Ne var ki ajansın öne sürdüğü gibi mart seçimleri yaklaşırken Erdoğan ile partisi “zayıf” görünmemek için bir “zafer” kazanmak zorunda. Bunun için TSK’nin yeni operasyon düzenleme ihtimali büyük. Operasyon yapılırsa Suriye’deki ittifaklar altüst olabilir.

Aynı ajansa göre Rusya, İdlib’i vurmakla Türkiye’yi üstlendiği yükümlülüğünü yerine getirmeye zorluyor.

17 Eylül 2018 günü Soçi’de varılan anlaşma uyarınca Ankara İdlib’de silahtan arındırılmış bölge kurduracaktı. Plan tutmadı, İdlib’in büyük kısmı teröristlerin eline geçti. Halep, Hama, Latakya ve İdlib’i ateş altında tutan teröristleri birkaç gün önce Rus jetleri vurdu. "Rusya Savunma Bakanlığı, söz konusu saldırı konusunda Ankara ile mutabık kalındığını açıklasa da hükümete yakın Türk medyasının tepkisine bakıldığında durum öyle değil" ifadesini kullanan ajans, İdlib’de geniş çaplı bir operasyonun ihtimali azdır, büyük olasılıkla Rusya, Türkiye’den Soçi’de kararlaştırılan yükümlükleri yerine getirmesini istiyor, dedi.

Bu arada İdlib sınırında bulunan Şam askerleri hem terörist hem de Türkiye yanlısı silahlı muhalif gruplar tarafından sürekli saldırıya uğruyor.

Askeri kaynaklarına atıfta bulunan ajans Rus tarafı Esad’ı İdlib’e büyük taarruz düzenlememesi için tutmakta artık zorlanırken Moskova’nın silahtan arındırılmış bölge konusunda sabrının sonu var, dedi.

REGNUM ajansı yazarlarından Sergey Şakaryantz, Ankara'dan son günlerde yapılan iki açıklamayı değerlendirdi.

Yazara göre Hulusi Akar’ın Menbiç’te Türk askerlerinin Ruslarla beraber devriyeye başladıklarına dair açıklaması, Soçi’de Putin ile Erdoğan’ın vardığı güvenli bölge konulu anlaşmaya aykırı. Sebebi ise Putin’in “kısa zamanda Suriye’nin, Türkiye sınırı dahil bütün topraklarını kontrol altına alması gerek” yönünde yaptığı hamle. Geçici tampon bölgeler olursa mutlaka Şam’ın katılımı ile kurulacak. Şakaryantz’ın dediği gibi Moskova ile Tahran, Akar’ın sözlerini doğrulmazsa kuzey Suriye türbülansa girer.

Bu arada Süleyman Soylu’nun “İran ile beraber PKK’ya karşı bir operasyona hazırlanıyoruz” yönündeki açıklaması, Tahran’ın tepkisini mutlak kılıyor. Halbuki yazar, 'Türkiye ve İran’ın Suriye’deki amaçları dikkate alınırsa' Soylu’nun çıkışı pek gerçekçi görünmüyor, dedi.

Makaleyi bitirirken Şakaryantz, Türkiye’nin çıkarlarının gittikçe Rusya ile İran’ın çıkarlarına daha çok ters düştüğünü iddia etti.

RBC gazetesi, Rusya’nın altıncı ticaret partneri Türkiye'nin ekonomisini araştırdı. Gazete ekonomide altı ay boyunca yaşanan düşüş ve ardından başlayan durgunluk sürecinin Rusya'yı etkileyeceğini belirtti.

Gazetenin mikrofon uzattığı Rusya Ekonomi Okulu uzmanlarından Oleg Şibanov, Türkiye’ye ihracatın yüzde 63’ünün ham petrol ile doğal gazdan oluştuğunu ve Türk sanayisi ile hanehalkının bunlardan asla vazgeçemeyeceğini anlattı. Ham madde dışında Rusya'nın büyük miktarda mal ihraç ettiği Avrasya Ekonomik Birliği ülkeleri durgunluğa girseydi Rusya'nın durumunun çok daha ağır olacağını anlatan Şibanov, Türkiye’nin aksine Avrupa ve Çin’in yavaşlaması bizi daha çok etkiliyor, dedi.

Argumentı i Faktı gazetesi Türkmen basınına dayanarak Türkmenistan Devlet Başkanı'nın 'üstün yetenekleri'ni anlattı.

Ülkenin “milli serveti” ilan edilen Ahal Teke at türü hakkındaki dördüncü kitabını yeni bitiren diş doktoru Gurbanguli Berdimuhammedov, 2007, 2012 ve en son yüzde 97.69 oy ile 2017 devlet başkanlığı seçimini kazanan Berdimuhammedov’un toplam 50 kitabı var. Kitaplardan ikisi Türkmen polis tarihini ve devlet başkanının babası eski polis memuru Berdimuhammedov’u anlatıyor. En kapsamlı kitabı ise 109 çeşit yararlı bitkinin faydalarını araştıran dokuz ciltlik “Türkmenistan Tıbbi Bitkileri Atlası”.

Motor sporları hayranı olan Berdimuhammedov sürekli yarışmaya katılır ve mutlaka birincilik elde eder. Ayrıca geçen sene Arkadag (”himaye eden, korucu”) unvanını taşıyan Devlet Başkanı şahsen yüksek hızlı bir SUV'u tasarladı, üretime soktu ve test etti.

“Arkadag’ın at yarışında da kazanmaması mümkün değil” ifadesini kullanan gazete, Berdimuhammedov’un 2013’te Berkarare adlı kendi atı ile birincilik elde ederek 11 milyon dolar kazandığını yazdı.

Milli savunmaya katkıda bulunan Devlet Başkanı bundan iki sene önce kapsamlı tatbikata katılarak ordu ve polis generallerine silah kullanmayı, nişan almayı ve düşmana bıçak atmayı bizzat öğretmiş. Ayrıca bir suç örgütünü etkisiz hale getiren bir tatbikata komutanlık yaptı.

Gazetenin deyişiyle “Milli savunma güven altına alınınca şarkı zamanı gelir”. Şarkıcı, bestekar ve şair olan Berdımuhamedov 2018’de torunu Kerimgulı ile beraber “Türmenistan’da sporlar” adlı şarkıyı besteledi ve torununa söyletti.

Nezavisimaya gazetesinin verdiği habere göre Rusya Parlamentosu alt kanadı Duma’da demeç veren Rusya Müftü Konseyi ve Rusya Müslümanları Ruhani Konseyi Başkanı Ravil Gaynutdin, 15 sene sonra ülke nüfusunun üçte biri Müslüman olacak, dedi. Gaynutdin'e göre Rusya’da 20 milyon Müslüman yaşıyor.

Ayrıca hükümetten yeni cami sayısını artırmayı ve mevcut olanları kapatmamayı isteyen ve cihatçıların toplandığı cami ve mescitlerde düzenlenen polis baskınlarını kınayan Gaynutdin, "Rusya Avrasyacılık'ı seçtiyse İslam diyarı ile yakınlaşması lazım" dedi.