Zilan Çayı’nda balık ölümleri: Sorumlu DSİ mi, kirlilik mi?

İdris Yılmaz

VAN - İncesu köyü yakınlarındaki Zilan Çayı’nda son dönemde toplu balık ölümleri yaşanmaya başladı. Ölen balıklar arasında bölgenin endemik balık türü olan Erciş bıyıklısı ve kaya balığı da bulunuyor.

Balık ölümlerinin su seviyesinin düşmesinden kaynaklandığı ihtimali üzerinde duruluyor. Su seviyesinin düşmesine DSİ’nin ya da çayın üzerinde bulunan HES’in sebep olduğu öne sürüldü.

‘ZİLAN ÇAYI ÖZGÜR AKMALIDIR’

Van Çevre ve Ekoloji Derneği (ÇEV-DER) Başkanı Ali Kalçık, yaşanan durumun bölgede yapılan HES’in can suyunu kesmesinden kaynaklı olabileceğine dikkat çekti. Kalçık, “Burada yaşanan balık ölümleri doğal bir ölüm değildir. Ölümlerin sebepleri, oksijen eksilmesi ve su seviyesinin azalmasıdır. Ya DSİ’nin barajları tutması amaçlı hapsettiği sular ya da HES’in suların yerlerini değiştirmesiyle alakalı bir durum. Bu suların kesilmesi Erciş bıyıklısı dediğimiz endemik balık türünün de sonunu getirdiği görüntülerden anlaşılıyor. Yaşanan vahşettir. Bizler bu yüzden çağrımızı yeniliyoruz. Zilan’ın suları tutsak edilirse yaşam alanları yok olur, Zilan Çayı özgür akmalıdır” dedi.

‘SUYUN KİRLİLİĞİ BALIKLARI ÖLDÜRÜYOR’

İncesu köyünden Müjdat Ceyhan, balık ölümlerinin suda yaşanan kirlilikten kaynaklandığını öne sürdü. Ceyhan, köylerde kanalizasyon ve hayvan atıklarının direk derelere aktığını belirterek, suda yaşanan azot patlamasının balık ölümlerine yol açtığını iddia etti. Ceyhan, “Son iki yıldır balık ölümleriyle karşılaşıyoruz. Geçen yıl binlerce sazan balığı bu şekilde öldü. Bu tamamen suyun kirliliğinden kaynaklanıyor. Belediyenin bu konuya bir el atması lazım. Çöpler alınmıyor, kanalizasyon sistemi yok. Bu nedenle bütün kirlilikler derelere akıyor. Yaşanan bu durum ise şu an gördüğünüz manzara ile sonuçlanıyor” diye konuştu.